Page 523 - yargi-ozel-raporu

18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun ile CMK’nın 141 inci
maddesine eklenen dördüncü fıkra gereğince, görevi kötüye kul-
lanma suçundan mahkûmiyetine karar verilen hâkime, devlet ta-
rafından rücu davası açılabilmesinin önü açılmıştır. Söz konusu
düzenleme gereği, haksız tutuklama halinde tazminat talepleri-
nin ilgili hâkime rücu edilmesi durumunda, (hâkimlerin veya
mahkemelerin tutuklama kararı vermekten çekinmelerine neden
olabilecek bir risk varsa da) hâkimlerin bu konuda daha duyarlı
davranacağı şüphesizdir. Ayrıca, CMK’nın 102 nci maddesinde
düzenlenen tutuklama sürelerini kanunla belirlemekten ziyade
denetimli bir mekanizmayla ve hâkime takdir hakkının tanın-
ması suretiyle belirlenmesi yerinde olacaktır.

13- CMK’nın 271 inci maddesi gereğince itirazın incelenmesi sıra-
sında savcı, müdafi veya vekilin dinlenebileceği şeklinde düzenleme
bulunsa da, uygulamada bu hususa riayet edilmemektedir. Ayrıca
duruşma yapılması tamamen mahkemenin takdirine bırakılmıştır.
AİHM, tutuklamaya itiraz halinde duruşma yapılmamasını, Sözleş-
menin 5 inci maddesinin dördüncü fıkrasının ihlali olarak değerlen-
dirmektedir.

Savunmanın kutsallığı ve adil yargılanma hakkı göz önünde
bulundurularak, tutukluluğa itiraz yoluna başvurulduğunda,
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
duruşma açılıp, savcı, müdafi veya vekilin dinlenilmesi yönünde
uygulanabilme mekanizmalarının geliştirilmesi, bunun müm-
kün olmaması halinde mevzuat değişikliğine gidilmesi gerektiği
değerlendirilmektedir.

14- Ceza hukuku bağlamında tazminat talebi ancak dava sona erdik-
ten sonra yapılabilmektedir, ancak AİHM bu yolu etkili bulmamış-
tır. Yargıtay 12. Ceza Dairesi tarafından 2012 yılında verilen birçok
karara göre, yasal olarak öngörülen süreden daha uzun bir süre ile
gözaltında tutulduğu iddia edilen kişilerin tazminat davası açmak
için davanın sona ermesini beklemeleri gerekmemektedir. Ceza
yargılama sistemimizde hâkim ve savcılar, gözaltı ve tutuklama
kararlarının mağdur haklarını da gözeterek gerekli görülen du-
rumlarla sınırlı olarak verilmesine dikkat etmelidir. Aksi durum

496