Page 418 - kdk_yillik_rapor2018

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

6.13.2 Ruhsat İş ve İşlemleri

Şehirlerin imar yönünden sorunsuz ve düzenli olmaları tüm yapıların imar planlarına
uygun bir şekilde inşa edilmeleri ile mümkündür. Bu yüzden yapılacak olan yapıların
imar planlarına uygunluğu bakımından denetimi gerekmektedir. İşte bu noktada ruhsat
iş ve işlemleri, imar planlarına uygun olarak kurulmuş olan imar düzenini korumak ve
geliştirmek amacıyla, kişi ve toplulukların sahibi oldukları arsa ve araziler üzerinde yapı
inşa etme ve inşa edilmiş yapılarda değişiklik ve eklentiler yapabilme özgürlüklerini
denetleyebilmek ve imar mevzuatına aykırı uygulamalar karşısında gerekli tedbirleri
alabilmek için getirilmiş düzenlemelerdir.
Ruhsat iş ve işlemlerine ilişkin olarak Kurumumuza şikâyet konusu yapılan ilk önemli
belge olan yapı ruhsatı, belirlenen proje dâhilinde bir inşaatın yapımına başlanması
için verilen izin belgesi olarak tanımlanır. Yapı ruhsatı olmayan binalar kaçak yapı
kategorisinde değerlendirilmektedir. Bu durumda, inşaatın bulunduğu yerdeki Belediye
veya Valilikler, bina ile ilgili inşaatı durdurma ve beraberinde yıkım kararı vermektedirler.
Bunun yanı sıra, ruhsatsız yapıların mal sahibi, müteahhidi ve sorumluları da yüksek
tutarlarda para cezalarına maruz kalmaktadırlar.

İkinci önemli belge ise Belediyelerin İmar Müdürlüklerince düzenlenen diğer adıyla
iskân olarak da bilinen ‘Yapı Kullanım İzni’ belgesidir. Bu belge yapımı bitmiş
inşaatın projede belirtildiği gibi yapıldığını ve kullanılabilir durumda olduğunu
gösteren bir belgedir.
İmar mevzuatı kapsamı dışında olan üçüncü önemli belge ise işyerlerinin
ruhsatlandırılması ve denetlenmesi için verilen işyeri açma ve çalışma ruhsatıdır.
Belediye sınırları ve mücavir alanlarının dışında olan ve kanunlarda münhasıran il
özel idaresine yetki verilen hususlarda il özel idareleri, büyükşehir belediyesi sınırları
ve mücavir alanlar içinde büyükşehir belediyeleri, bunların dışında kalan hususlarda
büyükşehir ilçe veya ilk kademe belediyeleri tarafından ‘İşyeri Açma ve Çalışma
Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’ kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için
verilen izindir.
Bürokratik işlemlerin çokluğu nedeniyle işlemlerin fazla zaman alması, harç tutarlarının
yüksek olması, yasal düzenlemelerde sık sık değişiklik yapılması, ruhsat iş ve işlemleri
konusunda kişilerin yükümlülükleri hakkında yetersiz bilgiye sahip olmaları, bu 3
belgede idareler ile kişiler arasında sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

6.13.2.1 Trabzon İlindeki Tarihi Cephanelik Binasının Bulunduğu Parseldeki
Hukuka Aykırı Yapılaşma Hakkında

Kurumumuza yapılan başvuruda şikâyetçi, Trabzon ili Boztepe mevkiinde bulunan ve
eski adıyla ‘İlene Kulesi’ veya ‘Fatih Kulesi’ olarak adlandırılan Cephanelik Binasının,
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından turizm tesisi olarak kullanılmak üzere 49 yıllığına
bir firmaya ihale edildiğini, işletici firmanın Cephanelik Binası çevresinde yeni bir otel

2018 YILLIK RAPOR 417