Page 178 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Ancak, askeri disiplin soruşturması ile ilgili KDK’nın verdiği kararlara karşı idarenin
yaklaşımının olumlu yönde olmadığı söylenebilir. Şöyle ki, idare bu tür işlemlerin
6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu'nun sağladığı takdir yetkisi ile bazı
disiplin cezaları hariç ancak yargı kararıyla iptal edilebileceğini savunmaktadır.

İdarenin disiplin cezalarının bağlayıcı ve kesin nitelikte olduğu, kesin nitelikteki
kararlar ile ilgili idari yargıca verilmiş kararın varlığı dışında başkaca bir işlemin
yapılamayacağı yönündeki açıklamalarının değerlendirilmesi zarureti doğmaktadır.
Bu noktada yapılacak bir değerlendirme ise hem kamu görevlilerine verilen disiplin
cezalarının KDK’nın görev alanında olup olmadığının hem de hukuka aykırılığı tespit
edilen disiplin cezalarının idarece geri alınıp alınamayacağı konularının tartışılmasını
gerektirmektedir.

Bu kapsamda, ilk olarak, KDK’nın kuruluş, görev ve çalışma usullerine ilişkin ilkeleri
düzenleyen 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu hükümleri ele alınmalıdır.
Bilindiği üzere, 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 8’nci maddesi ile T.C. Anayasası’nın 74’üncü
maddesinde yapılan değişiklik ile Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmuştur. Daha
sonra kabul edilen 6328 sayılı Kanun ile de, kamu hizmetlerinin işleyişinde bağımsız
ve etkin bir şikâyet mekanizması oluşturmak suretiyle, idarenin her türlü eylem ve
işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde,
hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve önerilerde
bulunmakla görevli Kamu Denetçiliği Kurumu oluşturulmuştur. Mezkûr Kanun’un
5’inci maddesinin ikinci fıkrasında Kurumun görev alanı dışında tutulan işlemler,
kararlar ve faaliyetler belirlenmiştir. Madde metninden de görüleceği üzere, bu işlem,
karar ve faaliyetler arasında idare tarafından kamu görevlilerine verilen disiplin cezaları
bulunmamaktadır.
Öte yandan anılan madde hükmünün, KDK’nın görev alanını belirlerken istisnai olarak
söz konusu hususları düzenlediği, bu anlamda Kurumun görev alanı dışında tutulan
işlem, karar ve faaliyetin sınırlı sayıda olduğu, dolayısıyla hükmün yorum yoluyla
genişletilerek bir kısım idari işlemlerin ve bu arada disiplin cezalarının Kurumun görev
alanı dışında olduğunu kabul etmeye hukuken imkân bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Nitekim Kurumca incelenmeyecek başvuruları düzenleyen 6328 sayılı Kanun’un 17’nci
maddesinin üçüncü fıkrasında dahi, idare tarafından kamu görevlilerine verilen disiplin
cezalarını konu alan başvurular yer almamaktadır. Bu nedenle idare tarafından kamu
görevlilerine verilen disiplin cezalarının, 6328 sayılı Kanun ile idarenin her türlü eylem
ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını incelemek, araştırmak ve önerilerde bulunmak
üzere oluşturulan şikâyet mekanizması sisteminin, yani Kamu Denetçiliği Kurumun
görev alanı içerisinde yer aldığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan disiplin hukukunda, kararı veren makam tarafından disiplin cezalarının
geri alınıp alınamayacağı hususunun öğretide tartışmalı olduğu görülmektedir.
Danıştay bu konuda menfi bir tutum içerisinde olup verilen disiplin cezalarının veriliş

2021 YILLIK RAPOR 177