Page 332 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

2020 tarihli ve 2020/5 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi (bu Genelge 2022 yılı
Haziran ayında mülga edilmiştir) ile düzenlendiği, Genelge’de ihale sözleşmelerinde
Covid-19 salgını nedeniyle sözleşme konusu işin yapılmasının geçici veya sürekli
olarak kısmen ya da tamamen imkânsız hale gelmesi halinde yüklenicilerin bu durumu
belgelendirmek suretiyle sözleşmenin tarafı olan idareye başvurmalarına ilişkin bir
düzenleme yapıldığı, buna göre başvuru üzerine yapılacak inceleme sonucunda ilgili
idarenin, sözleşme süresinin uzatılmasına ya da sözleşmenin feshine karar verebilmesine
imkân tanındığı, sözleşmenin feshine veya süre uzatımına karar verilebilmesi için
ortaya çıkan durumun yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması,
yüklenicinin sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmesine engel
nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi ve
bu koşullarının kümülatif olarak gerçekleşmesi gerektiği, somut olayda ise sözleşmede
belirlenen edimin ifasının tamamen imkânsız hale gelmediği, başvuran şirketin bahsi
geçen Genelge çerçevesinde, sözleşmenin feshi talebinde bulunmayarak sözleşme
süresinin uzatılması imkânından faydalandığı, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri
Kanunu’nun 24’üncü maddesinin son fıkrasında, idare tarafından yüklenicinin kusuru
olmaksızın sözleşmede belirlenen işten daha az iş yaptırılması ve sonuç olarak işin
sözleşme bedelinin %80’ininden daha az bir bedelle tamamlanmasının ifade edildiği,
ilgili maddenin gerekçesinde de bu hükmün, sözleşme bedelinin %80’inden fazla bir iş
eksilişi durumunda yüklenicinin sözleşme bedelini dikkate alarak yaptığı genel giderleri
ve uğradığı kâr kaybını telafi edici bir düzenleme olarak getirildiğinin belirtildiği, bu
bağlamda somut olayda ilgili idare tarafından yükleniciye sözleşmede belirlenen işten
daha az bir iş yaptırılması ve işin daha düşük bir bedelle tamamlanması, idarenin bu
konuda açık bir iradesi olmaksızın Covid-19 pandemi şartlarından (eksik kapasite
çalışma, sözleşmeye konu diş protezine olan talebin azalışı, mal temin etmede yaşanan
sorunlar, birim fiyatlarındaki artış vs.) kaynaklandığı ve dolayısıyla 24’üncü madde
hükmünün koşullarının oluşmadığı; diğer yandan Kamu İhale Kurulunun 07.04.2021
tarihli ve 2021/DK.D-74 sayılı kararında da mücbir sebep halinin, sözleşmenin
taraflarından bağımsız olarak ortaya çıkan, kaçınılmaz ve öngörülmez bir olaya bağlı
olarak sözleşme konusu işin objektif olarak yerine getirilememesine yol açan ve borcu
sona erdiren bir hal olmasına karşılık, iş eksilişi durumunda işin esasında idarenin
ihtiyacını karşılayacak şekilde tamamlandığı, bu tamamlanma durumunun ise “işin
sözleşme bedelinden daha düşük bedelle” gerçekleşmiş olma halini belirttiğinin ifade
edildiği, dolayısıyla 4735 sayılı Kanun’un 24’üncü maddesinin son fıkrasının uygulama
alanı bulması için işin tamamlanması gerektiği, nitekim Sayıştay 6. Dairesi tarafından
verilen 12.11.2015 tarihli ve 2014/275 sayılı kararda, iş tamamlanmadan sözleşme
tasfiye edildiği halde sözleşme bedelinin %80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı
arasındaki bedel farkının %5’inin ödenmesi ile tamamlanamayan iş kısmı için ödeme
yapılarak, kamu zararına neden olunduğunun belirtildiği; söz konusu işe ait sözleşmeye
göre sözleşme bedelinin %80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki
bedel farkının %5’inin yüklenici kârı olarak ödenebilmesi için 4735 sayılı Kanun’un

2022 YILLIK RAPOR 331