Page 177 - KDK-2016-YILLIK-RAPORU

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Dolayısıyla 27/04/2005 tarihinden sonra 5335 sayılı Kanun hükmü uyarınca
muhtaçlığın tespitinde asgari ücret kriterini öngören 5434 sayılı Kanunun 108
inci maddesinin esas alınması ve anılan tarih sonrası dönemlerde ilgili il veya ilçe
idare kurullarınca asgari ücret kriterinin uygulanması suretiyle muhtaçlık kararının
verilmesi ve bu durumda olan kişilere yetim aylığının bağlanması gerektiği,
bu bağlamda 01/08/2007 tarihinden itibaren Bağ-Kur’dan emekli aylığı alan
şikâyetçinin aylık miktarının da asgari ücret kriteri içerisinde hesaba dâhil edilmesi
gerektiği, ancak Bağ-Kur kapsamında aylık aldığı halde idarenin şikâyetçi hakkında
yetim aylığı bağlama işlemi gerçekleştirirken, kendi uhdesinde olan bir bilgiyi yani
şikâyetçinin Bağ-Kur’dan emekli aylığı aldığı hususunu gerekli dikkat ve özeni
göstermemek suretiyle zamanında tespit edemediği (bu hususun tespiti ve yetim
aylığının durdurulması 22/09/2014 tarihli iç yazışma ile gerçekleşmiştir), dolayısıyla
şikâyetçi hakkında ilçe idare kurulunca verilen muhtaçlık kararında ve bu karara
istinaden gerçekleştirilen yetim aylığı bağlama işleminde kusurunun bulunduğu
kanaatine ulaşılmıştır.
Şikâyetçiye 5434 sayılı Kanunun 108 inci maddesinde yer alan düzenleme nedeniyle
İlçe İdare Kurulunca yapılan asgari ücret mukayesesi kapsamında muhtaç olmadığına
dair verilen 03/02/2016 tarihli karar sonrası kişiye ödenen yetim aylıklarının geri
alınması yönündeki idari işlemin kamu yararı çerçevesinde meşru bir amaç taşıdığı,
aksi durumun şikâyetçinin sebepsiz zenginleşmesine yol açabileceği ve sosyal adaletle
bağdaşmayacağı bir gerçektir. Buna karşılık, üzerinde önemle durulması gereken
husus söz konusu alacağın şikâyetçiden tahsil yöntemi ve tahsil edilecek tutarı
176
belirleyecek hatalı işlemin tespit tarihidir.
Somut olayda, SGK tarafından yapılan hatalı ödemelerin tahsilindeki usul 5510 sayılı
Kanunun 96 ncı maddesi esas alınmak suretiyle gerçekleştirilmiştir. Anılan maddenin
(a) bendinde; yersiz ödemenin kişilerin kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğması
durumunda, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede,
ödeme tarihinden itibaren hesaplanan kanuni faiziyle birlikte geri alınacağı hüküm
altına alınmıştır. Maddenin (b) bendinde ise; fazla veya yersiz ödemenin, Kurumun
hatalı işleminden kaynaklanması halinde, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye
doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamının, ilgiliye tebliğ edildiği
tarihten itibaren 24 ay içerisinde ödenmesi durumunda faizsiz olarak tahsil edileceği
belirtilmiş; bu sürenin geçmesinden sonra yapılacak ödemeler bakımından ise 24
aylık sürenin sonundan itibaren hesaplanan kanuni faiziyle birlikte geri alınacağı
ifade edilmiştir.
SGK Başkanlığı 30/11/2014 tarihinden geriye doğru 5 yıl gitmek suretiyle
01/01/2009-30/11/2014 tarihleri arası toplam 15.137,55 TL’yi şikâyetçi adına borç

YILLIK RAPOR 2016