Page 180 - KDK-2016-YILLIK-RAPORU

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

sanatçı borçlanma tutarları %20 prim oranı üzerinden hesaplanacaktır.” ifadelerine yer
verilmiştir.

Söz konusu Genelgede ifade edilen “mahkeme kararı olmaksızın borçlanma
müracaatında bulunan sigortalılar” lafzından ne amaçlandığı hususunda idare ile
görüşmeler gerçekleştirilmiş olup yapılan görüşmelerde; söz konusu ifadeden,
borçlanmaya yönelik belirtilen süre sınırının borçların ödenmesi bakımından
belirlenmemiş olması nedeniyle, ilgili dönemde borçlanma talebi kabul edilen
ancak herhangi bir ödemede bulunmayanların borçlarını %20 prim oranı üzerinden
ödemelerinin amaçlandığı ve uygulamada prim oranı dışında herhangi bir değişiklik
olmadığının ifade edildiği anlaşılmıştır.

Konuya ilişkin yapılan tetkiklerde, idareye ilgili dönemde yaklaşık 14004 başvuru
yapıldığı ve bunun 2793 tanesinin kabul edildiği, 10117 kişinin talebinin reddedildiği,
1042 kişinin müfettişlerce incelendiği ve o dönem için 52 kişinin işlemlerinin devam
ettiği, borçlanma talepleri reddedilen kişilerden bir kısmının dava açtıkları, açılan
davalar sonucunda sanatçı olduğuna; bilirkişi raporu, tanık beyanı, emniyet kayıtları,
fotoğraf vb. ispatlayıcı belgelerle kanaat edilenlere, mahkemece borçlanma hakkı
tanındığı anlaşılmıştır.

Konu hakkında emsal yargı kararı niteliğinde olan Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin
E:1996/7516 K:1996/7472 ve E:1997/2786, K:1997/3026 sayılı Kararları ile
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun E:1998/21-620, K:1998/613 sayılı Kararında,
güzel sanatlar dalında çalışanların hizmet borçlanması için ön koşulun; sanatçının bir 179
veya birkaç işveren tarafından, hizmet sözleşmesine dayalı olarak çalıştırılmış olması
gerektiği, hizmet sözleşmesinin fiili olup olmadığı; iş yeri kayıtları getirtilerek, öbür
çalışanlar tanık sıfatıyla dinlenerek ve diğer kanıtlar toplanarak kuşku ve tereddüte
yer vermeyecek şekilde saptanması gerektiği ifade edilmiştir.
2015/19 sayılı Genelgenin amacı ve emsal yargı kararları birlikte değerlendirildiğinde;
borçlanma talepleri çeşitli nedenlerle reddedilenlerin lehte mahkeme kararı ya da
haklarında sanatçı oldukları veya bu alanda saptanan uğraşı alanlarında faaliyet
gösterdiklerinin tespiti durumunda borçlanabileceklerinin anlaşıldığı, mahkeme
kararı olmaksızın ya da konu hakkında yeterli bilgi, belge ve delil bulunmaksızın
borçlanma talebinde bulunanların bu taleplerinin reddedilmesinde hukuka ve
hakkaniyete aykırılık görülmeyeceği; ayrıca Danıştay’ın iptal ettiği Genelge ve Tebliğ
hükümlerine göre değerlendirmeye tabi tutularak herhangi bir inceleme yapılmadan
ya da zikredilen mevzuatın iptal edilen hükümleri çerçevesinde inceleme yapılan
ancak borçlanma talepleri kısmen ya da tamamen reddedilenlerin 23/07/1999 tarih ve
12-98 Ek sayılı Genelge hükümleri çerçevesinde yapacakları başvuruların sanatçılık

YILLIK RAPOR 2016