Page 319 - KDK-2016-YILLIK-RAPORU

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

halinde bunun gerekçesini Kuruma bildirmelidir. Ancak anılan Kanunda, tavsiye
kararında zikredilen önerilerin uygulanmasını veya takibini idare nezdinde sağlayacak
birimlere dair bir değerlendirme yapılmamıştır. Bu durum, tavsiye kararlarının, ilgili
idarenin hiyerarşide daha alt birimlerince takibine yol açabilmektedir. Alt makamda
yer alan kamu görevlileri sorumluluk alma ve takdir kullanma noktasında çoğu
zaman daha çekingen davranabilmekte ve açık hukuka aykırılık tespiti yaptığımız
durumlarda dahi tavsiye kararlarımız uygulanmayabilmektedir. Her ne kadar kanuni
bir düzenleme bulunmasa dahi, TBMM adına idare hakkındaki şikâyet başvurularını
inceleyen Kurumumuzun verdiği tavsiye kararları hakkında değerlendirme
yapacak mercilerin idari yapılanmada üst yönetici konumunda olması, kararların
uygulanabilirliğini arttırmaktadır.

Nitekim girişimlerimiz sonucunda, uygulanmayan bazı tavsiye kararları hakkında
kurumların üst yöneticileri ile görüştüğümüzde aslında kararın uygulanabilecek
olmasına rağmen üst yöneticilerin konudan haberdar olmamaları nedeniyle alt
makamlar tarafından yapılan değerlendirmeler üzerine uygulanmayan kararlar
olduğu da gözlenmiştir. Belirtilen sorunun çözülmesi için tavsiye kararlarımızın
uygulanması konusunda, karar almaya yetkili merciin kanunla düzenlenmesi, bu
suretle Kurumumuzun kararları hakkında değerlendirme yapacak kamu görevlilerinin
üst düzey yönetici niteliğinde olmasının sağlanması bir çözüm olarak önerilmektedir.
Tavsiye kararlarımıza uyma oranının düşük olmasının nedenlerinden biri de idarenin
sorun çözümüne odaklı olmayan, kırtasiyeciliğin ve bürokrasinin yoğun olduğu,
uzlaşma kültürüne sahip olmayan yapısıyla ilgili olup, bir hukuk kültürü sorunu olan
bu durumun, Kurumumuz gibi insan hakları alanında faaliyet gösteren kurumların
da katkısıyla zamanla çözülebileceği düşünülmektedir.

Günümüzde Ombudsmanlık kurumlarından, bireyin ulusal ve uluslararası mevzuat
ile güvence altına alınan temel hak ve hürriyetlerinin idarenin işlem, eylem, tutum
veya davranışı sebebiyle ihlalinin önlenmesi için şikâyet başvurusunu beklemeksizin
resen harekete geçmeleri, proaktif olarak acilen gerekli tedbirleri almaları böylelikle
bireyi hak ihlallerine karşı en etkin şekilde korumaları beklenmektedir. Halihazırda,
Kamu Denetçiliği Kurumunun, herhangi bir konuda inceleme yapabilmesi için,
menfaati ihlal edilen kişi (bazı özel konularda diğer üçüncü kişiler) tarafından
konuya ilişkin şikâyet başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Şikâyet başvurusu
olmaksızın, basın veya kamuoyu aracılığıyla öğrenilen bilgiler ışığında resen
318 herhangi bir inceleme başlatılamamaktadır. Bireyin temel hak ve hürriyetlerine

yapılan müdahaleye karşı şikâyet başvurusunda bulunmasının engellenme ihtimali;
şikâyetçinin idareyi şikâyet ettiğinin idarece bilinmesi durumunda şikâyetçinin
mağduriyetinin artması; doğrudan Kuruma başvuru yapmakta çeşitli engeller ile

YILLIK RAPOR 2016