Page 471 - KDK

davalarına gelince, tarafların yargılamada hazır bulunma şartı sade-
ce bazı davalar için geçerlidir; örneğin taraflardan birinin şahsi dav-
ranışının değerlendirileceği davalar gibi. AİHM’ce, ilk derece ceza
yargılamaları açısından bir suçla itham edilen kişinin “kendini
bizzat savunma hakkı”nın mutlak olduğu kabul edilmektedir.
(Bkz: Avrupa Konseyi El Kitabı , Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
Kapsamında Adil Yargılama Hakkının Korunması, Sözleşmenin 6’ncı
Maddesinin uygulanmasına İlişkin Kılavuz, 2012)
AİHS’de, “silahların eşitliği “sözcüğünden oluşan bir tanım yer
almamakla birlikte AİHM’nin yorumları sonucunda bu ilke, mahke-
me önünde sahip olunan hak ve yükümlülükler açısından ta-
raflar arasında tam bir eşitliğin sağlanması ve bu dengenin
bütün yargılama boyunca korunması olarak tanımlanmıştır
(Del court/Belçika, Monnel ve Morris/İngiltere 1987, Ekbata-
ni/İsveç 1988). Amaç, sav ve savunma arasında hakkaniyete uygun,
adil bir dengenin gerçekleştirilmesi olunca bu kavramın her olayda
uyuşmazlığın niteliğine göre değişimler göstereceğinin kabulü gerekir.
Bu doğrultuda somut olayımız açısından “ilgilinin yargıç önü-
ne çıkarılma ve duruşmalarda hazır bulunma istemi”nin kamu
adına yürütülen yargılamanın adil olabilmesi için yargı organı
önünde sahip oldukları hak ve yükümlülükler açısından yanlar
arasında tam bir eşitliğin kurulmasını ve bu dengenin bütün
yargılama aşamalarında sürdürülmesini gerektirdiği de kuşku-
suzdur. (TBB Dergisi, sayı 57, 2005, s.283 285)
43) Adil yargılanma hakkı Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi
Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmenin 14’üncü maddesinde de gü-
vence altına alınmıştır. Maddenin üçüncü fıkrasında, herkesin, itham
edildiği suçla ilgili olarak, tam bir eşitlik içinde bir dizi asgari garan-
tiye sahip olduğu belirtilmiş ve kapsama giren diğer haklar yanı sıra
(d) bendinde de “Yargılanmada hazır bulunması ve kendisini ya
doğrudan ya da kendi seçtiği avukat yardımı ile savunması…
“hüküm altına alınmıştır.
44) 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, “Hak Arama Hür-
riyeti “başlıklı 36’ncı maddesinde, herkesin meşru vasıta ve yollardan
faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı ola-
rak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip olduğu, ifade

466 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU