Page 562 - KDK

80. Osman/Birleşik Krallık Davası, Başvuru no: 23452/94,
28.10.1998 Devletin, bireyleri diğerleri ile olan ilişkilerinde
koruma görevi Mahkeme tarafından ilk olarak Osman-Birleşik
39
Krallık kararında teyit edilmiştir . Dava, bir erkek öğrencinin
babasının, geçmişte giderek aratan ciddiyette bir dizi olaya karışmış
ve bir psikiyatri değerlendirmesi sonrasında görevi askıya alınmış bir
öğretmen tarafından öldürülmesiyle ilgilidir. Kararın somut olayımız
açısından önemli bölümleri aşağıda aynen alıntılanmıştır :
40
80.1. “…Mahkemeye göre Sözleşme’nin 2 (1) fıkrasının birinci cümlesi
devlete sadece kasten ve hukuka aykırı olarak öldürmekten kaçınma değil,
ama ayrıca kendi egemenlik alanında bulunan kişilerin yaşamını korumak
için gerekli tedbirleri alma görevi de vermektedir.
80.2. Sözleşme’nin 2. maddesi ayrıca, belirli bazı durumlarda yetkilile-
re, başka birinin suç niteliğindeki eylemleri nedeniyle yaşamı risk altında
olan bir bireyi korumak için önleyici operasyonel tedbirler alma şeklinde po-
zitif bir yükümlülük de yükler. Ancak bu yükümlülük, modern toplumlarda
güvenliği sağlamadaki güçlükler, insan davranışlarının önceden kestirile-
mezliği ve operasyonel tercihlerin önceliklere ve kaynaklara göre yapılmak
zorunda oluşu akılda tutularak, yetkililere imkansız veya orantısız bir kül-
fet yüklemeyecek şekilde yorumlanmalıdır.
80.3. Mahkeme’ye göre bir kimseye karşı suçların önlenmesi ve bastı-
rılması görevi bağlamında yaşama hakkını koruma şeklindeki bir pozitif
yükümlülük, belirli bir bireyin yaşamına karşı üçüncü kişinin suç fiillerin-
den kaynaklanan gerçek ve yakın bir tehlikenin varlığının o anda yetkililer
tarafından bilindiği veya bilinmesi gerektiğinin ve makulce değerlendirildi-
ğinde bu riski bertaraf etmesi beklenebilecek yetkileri dahilindeki tedbirleri
almadıklarının kanıtlanması halinde doğar...”
80.4. Mahkemenin yukarıda bahse konu kararında, Devlet-
lerin, Sözleşmenin 2 nci maddesine göre sadece kasten ve hu-
kuka aykırı olarak öldürmekten kaçınma yükümlülüğüne değil;
fakat aynı zamanda kendi egemenlik alanında bulunan kişile-
rin yaşamını korumak için gerekli tedbirleri alma görevine de
vurgu yapılmıştır. Bir başka anlatımla AİHS’nin 2 nci maddesi
kapsamında Devlet, ilk olarak, maddede sayılan istisnai durum-
lar haricinde bir kimsenin yaşamının ortadan kaldırılamaması
negatif yükümlülüğü altındadır. İkinci olarak bu yükümlülük,

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 557