Page 39 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-1

gereken kişiler sayılarak devletin sosyal güvenliğe verdiği önem, ana-
yasal düzeyde ortaya konmuştur.
48. Bununla birlikte Anayasanın 2’nci maddesinde düzenlenen
“sosyal hukuk devleti” kavramı, Anayasa Mahkemesi’nin 26/10/1988
tarihli E:1988/19 K:1988/33 sayılı kararında da şöyle tanımlanmakta-
dır; “Sosyal hukuk devleti güçsüzleri, güçlüler karşısında koruyarak gerçek
eşitliği yani sosyal adaleti ve toplumsal dengeyi sağlamakla yükümlü devlet
demekti... Hukuk devletinin amaç edindiği kişinin korunması, toplumda
sosyal güvenliğin ve adaletin sağlanması yoluyla gerçekleşebilir. Böylece
sosyal güvenlik, sosyal hukuk devleti içerisinde yer alan ve bu ilkeyi oluş-
turan temel kavramlardan biridir... Sosyal güvenlik kavramının içerdiği te-
mel esas ve ilkeleri uyarınca toplumda yoksul ve muhtaç insanlara devletçe
yardım edilerek onlara insan onuruna yaraşır asgari düzeyin sağlanması,
böylece sosyal adaletin ve sosyal devlet ilkelerinin gerçekleşmesine elverişli
ortamın yaratılması gerekir ...”
49. Dolayısıyla ilgili idarenin şikâyetçinin başvurusuna istinaden
borçlanma işlemlerini başlatarak borç miktarını kişiye tebliğ etmesi
ve tahsilini gerçekleştirmesi, şikâyetçinin de borçlanma işlemlerinin
tamamlandığı beklentisi ile işinden ayrılmasına neden olmuştur. Son-
rasında idarenin borçlanma işlemini sehven yaptığını belirterek aldığı
parayı iade etmesi, kişinin emeklilik için iki yıl daha çalışması gerektiği
sonucunu doğurmaktadır ki bu uygulamanın adalet ve hakkaniyet il-
keleri ile bağdaşmadığı açıktır.
50. Ayrıca, şikâyet konusunun kırılma noktası olan “son defa emekli
sandığına tabi bir işte çalışması nedeniyle” doğum borçlanması yapma
hakkının tanınmaması ile ilgili olarak yürütülen incelemeler sırasın-
da Anayasa Mahkemesince verilen 05/02/2009 tarihli 2009/17 sayılı
karar da incelenip değerlendirilmiştir. Bu kararın, bahse konu şikâyet
dosyası ile yakından ilgili ve dosyanın değerlendirilmesinde dikkate
alınması gereken bir karar olduğu sonucuna varılmıştır. Şöyle ki;

51. Söz konusu kararda Anayasa Mahkemesi, “Anayasa’nın 2. mad-
desinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin bir hukuk devleti olduğu belirtilmiştir.
Hukuk devleti, eylem ve işlemleri hukuka uygun olan, insan haklarına da-
yanan, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, her alanda adil bir hu-
kuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, Anayasa’ya aykırı durum ve

38 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU