Page 32 - cumhurbaskanligi-sisteminde-idarenin-denetimi-calistay-raporu-ombudsmanlik

CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNDE İDARENİN DENETİMİ

AHMET AYDIN (TBMM BAŞKAN VEKİLİ- adet gensoru önergesi verilmiş; ancak 4 tanesi so-
OTURUM BAŞKANI) nuca ulaşabilmiştir. 484 gensoru önergesinden 4’ü
Teşekkür ediyorum hocam. Evet, çok teşekkür ki, dün bir tane daha vardı gensoru önergesi, bazen
ediyoruz. günde 3-4 tane gensoru önergesini görüştüğümüz
oluyordu, Sudan sebeplerle adeta meclisi çalıştır-
Tabii bir taraftan doğrudan denetim mekaniz- mamak adına muhalefet adına önemli bir araçtı.
maları, diğer taraftan Sayıştay, Kamu Denetçiliği Burada Muhalefet Grup Başkanvekili Erkan Akçay
Kurumu gibi meclise bağlı olan diğer kurumların Bey de var. Ancak artık anlamını yitirir bir hale
denetim mekanizmaları ile ilgili son derece önem- gelmişti. 484 gensorudan 4 tanesi sonuca ulaşmış
li bilgiler verdi değerli hocamız. Şurada özellikle ki bunların bir kısmı da hükümet destek verdiği
sözlü soru ve gensoru ile ilgili bir iki husus ben için olmuştur.
de ilave etmek istiyorum; pratikte de çok gördüğü-
müz için, sözlü soruya hükümet cevap vermediği Dolayısıyla bunlar tabii yeni sistemde artık bir de
zaman herhangi bir müeyyidesi olmuyor. Aslında gensoru mekanizması niye yok? Eskiden yürütme
belli bir süre cevap vermediği zaman otomatik- yasamanın içinde çıkıyordu, dolayısıyla güven oy-
man bunu yazılı soruya zaten hükümet istediği lamasına da ihtiyacı vardı, gensoruya da ihtiyaç
zaman dönüştürüp yazılı soru olarak tekrardan vardı şu anda doğrudan millet iradesi ile seçilerek
cevap verebiliyor ve zaten bunu inisiyatifi yine gelen yürütme organı yeni sistemde güven oyla-
de hükümet üyelerinin yani yürütme organının masını da direkt halktan milletten almış olacak.
elinde oluyor dolayısıyla yasama için çok böyle Dolayısıyla böyle bir mekanizmada öngörülmemiş
güçlü bir denetim mekanizması teşkil etmiyor. oldu. Meclis soruşturmasında Yüce Divan’a sevk
Kaldı ki, yeni sistemde yürütme organı, yasa etmek için önceki sistemde, 3/4 çoğunluğa ihtiyaç
yapımında çok sınırlı görev alacak, çok çok sınırlı vardı, şimdi 2/3 aslında aranan nisap oran olarak
görecek ama şu anda Parlamenter Sistemde biz daha da düşüyor, 2/3 çoğunlukla Yüce Divan’a
meclisi açarken, gündeme girerken komisyon ve sevk edilebiliyor. Tabii ki önceki teklif etme, gö-
hükümetin varlığını ararız. Hükümet temsilcisi rüşmelerin kabulü falan belli nisaplar aranıyor,
meclis genel kurulunda olmadığı zaman o günde- ama Yüce Divan’a sevk etmek için 3/4’ten 2/3 ora-
me o kanuna geçebilmeniz dahi mümkün değildir. nına düşürülüyor.
Şu anda o kadar etkili bir gücü var ki hükümetin
yasama üzerinde, adeta yasama organını çalıştıran Ben tekrar hocama değerli katkıları için bir kez
hükümetin kendisi yürütme organının kendisidir. daha teşekkür ediyorum. Şimdi de konuşmaları-
Yani mevcut sistemde yürütme organı oraya o nı yapmak üzere Milliyetçi Hareket Partisi Grup
sıralara oturmadığı zaman, hükümeti temsilen bir Başkanvekili Sayın Erkan Akçay’a söz veriyorum.
bakan olmadığı zaman kanun görüşmelerine dahi Buyurun Sayın Akçay, sizin de süreniz 15 dakika
giremezsiniz. ama yaklaşık bir 5 dakika da ilave edebiliyoruz.
Buyurun.
Yine meclisimizin araştırma hizmetleri olarak,
gensoru ile ilgili benim yaptığım bir çalışma vardı.
Hocam çok doğru söyledi. Bugüne kadar çok
evvelden beri uygulanan bir yöntem olarak 484

30 2017 ÇALIŞTAY RAPORU