Page 546 - egitim-ve-ogretim-hakki-3
P. 546
49.2. Meşruluk ölçütü açısından somut olayın değerlendiril-
mesinde bölgenin içinde bulunduğu duruma ve koşullara yeni-
den dikkat çekmekte yarar görülmektedir: Temmuz 2015 itiba-
rıyla terör örgütü mensuplarının eylemlerinde belirgin bir artış mey-
dana gelmiş, örgüt mensuplarınca bireylerin yaşam hakkı hiçe
sayılarak okullara, ambulanslara, karakollara, ibadet yerleri-
ne, kamu binalarına saldırı düzenlenmiş, mayınlama ve tuzak-
lama sonucunda başta güvenlik kuvvetleri olmak üzere çok sa-
yıda kişi yaşamını yitirmiş, vatandaşların can ve mal güvenliği
yakın bir tehlike ve tehdit ile karşı karşıya kalmış, başta sağlık,
eğitim-öğretim olmak üzere temel hak ve özgürlüklerinin kul-
lanımı bilakis örgüt mensuplarının eylemleri nedeniyle engel-
lenmiştir. Bu doğrultuda, terör örgütü mensuplarının yakalanması,
terör olayları nedeniyle halkın can ve mal güvenliğinin sağlanması,
sokak aralarındaki barikatların kaldırılması, hendeklerin kapatılma-
sı ve kurulan bombalı düzeneklerin imhası çalışmaları esnasında sivil
vatandaşların can ve mal güvenliğinin temin edilmesi; bozulan kamu
düzeni ve güvenliğinin sağlanması için 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu-
nun ilgili hükümleri uyarınca mülki amirler tarafından geçici olarak
sokağa çıkma yasağı kararları alınmıştır.
49.3. İnsan haklarının korunması ve geliştirilmesine ilişkin
tüm uluslararası sözleşmelerde “yaşam hakkı” ilk olarak gü-
vence altına alınan bir hak olup, bu hakkın korunamadığı du-
rumda diğer tüm haklar anlamını yitirecektir. Bu hakkın temel
olma niteliği hakkın “geri alınamaz” olmasından kaynaklan-
maktadır . Sözleşmenin yaşam hakkını düzenleyen ikinci maddesi
13
iki temel öğeyi içermektedir: Yaşam hakkının “kanun tarafından” ko-
runması ve istisnaları tek tek sayılmak suretiyle “yaşamdan mahrum
bırakma yasağı”. AİHM de, yaşam hakkının ihlali iddiasıyla açılan da-
valarda, devletin yalnızca kasıtlı ve hukuka aykırı şekilde yaşama son
vermekten kaçınmanın yanı sıra (negatif yükümlülük), aynı zamanda,
kendi yetki alanına giren bireylerin yaşamlarını güvence altına almak
için gerekli tedbirleri almakla yükümlü olduğuna (pozitif yükümlülük)
vurgu yapmıştır.
49.4. Bir başka anlatımla AİHS’nin 2 nci maddesi kapsamında
Devlet, ilk olarak, maddede sayılan istisnai durumlar haricin-
de bir kimsenin yaşamının ortadan kaldırılamaması negatif
KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 541