Page 116 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

Avrupa Parlamentosu ile Konsey tarafından 2013 yılında kabul edilen yeni “İltica Usulleri Yönergesi”
(2013/32/EU), mülteci statüsü verilmesine ve geri alınmasına yönelik üye devletler için ortak prose-
dürler oluşturmaktadır. Yönerge’nin 6(1). maddesinde, devletlerin başvuruyu başvurunun sunuldu-
ğu makama göre değişmek üzere üç-altı iş günü içinde kayıt altına almak zorunda oldukları, 6(2).
maddesinde, devletlerin bireylere mümkün olan en kısa sürede başvuru yapabilmeleri için etkin bir
başvuru imkânını sağlamalarının zorunlu olduğu, 8. maddesinde bireylerin başvuruda bulunmak iste-
yeceklerine dair belirtiler bulunduğunda üye devletlerin gerekli bilgiyi ve danışmanlığı sağlayacakları,
9(1). maddesinde sığınmacıların yetkili makam tarafından karar verilene kadar üye ülkede bulunma
izinlerinin bulunduğu, 11. maddesinde uluslararası koruma başvurularına ilişkin kararların yazılı olması
ve karara nasıl itiraz edilebileceği hakkında bilgi içermesi gerektiği, 12. maddesinde başvuru sahiple-
rine anlayacakları bir dilde izlenecek prosedür ve bunun ne kadar süreceği hakkında bilgi verilmesi,
tercüman hizmeti sunulması gerektiği, 14. ve 15. maddesinde başvuru sahipleri ile bireysel görüşme
yapılması gerektiği, 17. maddesinde bireysel görüşmeye dair yazılı bir rapor hazırlanması gerektiği, 20.
maddesinde idarenin olumsuz karar vermesi halinde üye devletlerin başvuru sahiplerine, itiraz için
ücretsiz adli yardım ve temsil imkanı sağlamaları gerektiği belirtilmiştir. 76
Avrupa Parlamentosu ile Konsey tarafından 2013 yılında kabul edilen yeni “Kabul Koşulları Yöner-
gesi” (2013/33/EU) ise uluslararası koruma başvuru sahiplerine ve aile üyelerine yönelik üye devlet-
lerdeki kabul koşullarına ilişkin standartları ortaya koymaktadır. Yönerge’nin 5. maddesinde, sığınma
başvurusu yapıldıktan sonra 15 gün içinde, sığınmacılara sahip oldukları fayda ve yükümlülükler hak-
kında bilgi verilmesi şartı getirilmekte, 8(3). maddesinde gözetim altına almak için gereken şartların
neler olduğu belirtilmekte, 11. maddesinde korumasız kişilerin sağlıklarının ulusal yetkililerce önce-
likli şekilde göz önünde bulundurulması gerektiği belirtilmekte, 21. maddesinde küçükler, refakatsiz
çocuklar, engelli kişiler, yaşlı insanlar, hamile kadınlar, küçük çocuklu bekâr ebeveynler, insan ticareti
mağdurları, ciddi hastalığı bulunan kişiler, akıl sağlığı yerinde olmayan kişiler ile işkence, tecavüz veya
psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddetin diğer ciddi türlerine maruz kalmış kişiler gibi hassas kişilerin özel
durumlarının dikkate alınacağı belirtilmektedir. 77

Avrupa Parlamentosu ile Konsey tarafından 2011 yılında kabul edilen “Vasıf Yönergesi” (2011/95/
EU) ise mülteci ve ikincil koruma statülerinden yararlanacak kişilerin niteliklerine ve bu kişilerin ne tür
haklara sahip olacaklarına ilişkin hususları düzenlemektedir. Yönerge’nin 2. maddesinin (f) fıkrasında
ikincil korumadan yararlanacak kişiler “mülteci olmak icin gerekli şartlara sahip olmayan ancak menşe
ülkeye ya da vatansızlar için daha önce ikamet ettikleri ülkeye geri gönderilmeleri halinde ciddi bir zarar
göreceğine dair gerçek bir risk olan ve bu risk nedeniyle menşe ülkenin ya da vatansızlar için daha önce
ikamet ettikleri ülkenin korumasından yararlanamayan veya yararlanmak istemeyen, Yönergenin 17’nci
maddesinin birinci ve ikinci fıkrası kapsamı dışında kalan üçüncü ülke vatandaşları veya vatansız kişiler.”

76 “Directive 2013/32/EU of the European Parliament and of the Council of 26 June 2013 on common procedures for granting and withdrawing
international protection (recast)” adlı Yönergeye ilişkin bilgiler ve Yönerge metni için bkz. https://eur-lex.europa.eu/eli/dir/2013/32/oj;
Erişim Tarihi: 05/09/2021.
77 “Directıve 2013/33/EU of the European Parliament and of the Council of 26 June 2013 laying down standards for the reception of applicants
for international protection (recast)” adlı Yönergeye ilişkin bilgiler ve Yönerge metni için bkz. Avrupa Parlamentosu’nun resmi internet
sayfası, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32013L0033, Erişim Tarihi: 05/09/2021.

114