Page 128 - kdk-sempozyum-1

Bunların yanı sıra genel olarak; Ombudsman, idarenin yurttaşları muhatap alan
işlem ve eylemlerindeki aksaklıkları ortaya koyar. Bu bağlamda Ombudsmanın
işlevi yönetimin işlemlerini sorgulamak ve araştırmaktır. Ombudsman sadece
yönetiminin kötü uygulamalarını tespit edip bu uygulamaları engellemekle kal-
mayıp, bu gibi kötü uygulamaların sebeplerini araştırıp çözüm yolları üretmeye
çalışırlar. 16

Denilebilir ki; Ombudsmanın herhangi bir konuda idareyi bağlayıcı karar alma-
sı mümkün değildir. Dolayısıyla idare Ombudsmanın kararlarını yerine getirme-
mekten dolayı herhangi bir sorumluluk altına girmez. Aynı zamanda Ombuds-
man idareye emir veremez, genel öğütlerde ve tavsiyelerde bulunur. Raporlar
hazırlar. Bu görevi yerine getirirken idareye ait bazı belgeleri inceleyebilme yet-
kisine haizdir ve idare bunları Ombudsmana vermekten kaçınamaz. Buna aykırı
davranışlar cezalandırılır. 17

Ombudsman, idarenin kişilere karşı yanlış olan kararlarını düzeltmemesi halinde
durumu parlamentoya bildirir ve kamuoyuna açıklar. Ombudsmanın kararlarının
etkinliği bu noktada başlar. Yönetimin haksız işlemlerinin ve hatalı uygulama-
larının kamuoyuna bildirilmesi ve aksak ilerleyen yönetime karşı bir kamuoyu
oluşturulması Ombudsmanlığın önemini ortaya koyar. 18

Vurgulamakta fayda var ki Ombudsman bu önemli işlevini yerine getirmek için
genellikle başvuru üzerine harekete geçer. Bu başvuru, yazılı, sözlü ya da çağımı-
I. Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu
za uygun olarak e-posta şeklinde yapılabilir. İnsanların Ombudsmana bu yollarla
direkt olarak kolay ve masrafsız bir şekilde ulaşması Ombudsmanı diğer denetim
mekanizmalarından ayırt eden en büyük özelliktir. 19

Kaldı ki Ombudsmanın faaliyet alanı üç aşamadan oluşur. İşin başlangıç noktala-
rı, şikâyetler ve kendi inisiyatifiyle başlattığı çalışmalardır. Çalışmalar iki katego-
riden oluşur: Araştırmalar ve denetimler. Ombudsman çalışmaları sürdürürken
her türlü bilgi ve belge kendisine verilir. Sonuçlandırma araçları ise dava açma,
disiplin uygulaması, talimat, hatırlatma, basına beyan, parlamentoda konuşma,
yıllık rapor ve bülten olarak sıralanabilir 20
16. TEMİZEL, Zekeriya., “Yurttaşın Yönetime Karşı Korunmasında Bir Denetim Organı: Ombudsman” Yeni Türkiye
Dergisi , Ankara 1997, s.14, s.764
17. ERHÜRMAN, Tufan, “Ombudsman” , AİD, C.31, S.3, s.95
18. ERHÜRMAN, Agm, s. 94
19. ERHÜRMAN, Agm., s. 94
20. TÜSİAD: “Ombudsman Kurumu İncelemesi”, Ocak 1997, s.16

128 KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU