Page 52 - kdk-sempozyum-1

Birçok dosya ile ilgili “herhangi bir konuyu içermeyen şikâyet” veya “anlamsız
başvuru” gibi ifadelere rastlanabilir. Bu ifadelerle Ombudsman, takdir yetkisi da-
hilinde kaynaklarını nereye kullanacağına karar verebilmektedir. Burada Omb-
dusmanın karşılaştığı sorun, vatandaşların avukatlığını yapma sorumluluğu ile
elindeki kaynaklarla, makul bir sürede çözme şansı olmayan şikâyetler içinde
boğulma arasındaki hassas dengeyi sağlamaktır. Bu nedenle Danimarka’da hangi
vakaların inceleneceğine dair net bir sınır çizilmekte ve alınan şikâyetlerin ço-
ğunluğu reddedilmektedir. Bunlara örnek olarak şunlar verilebilir: sürece dair
idarenin küçük hatalarına ilişkin şikâyetler, şikâyet eden kişinin şu veya bu şekilde
idari şikâyet sistemi ile tatmin edilebildiği durumlar, bir ön inceleme neticesin-
de Ombudsmanın nihai olarak müştekinin amaçlarına ulaşmasına yardımcı olma
ihtimali olmadığı durumlar.

Ombudsman bu değerlendirmede şu soruyu yöneltmektedir: eğer bu dosyada
Ombudsman inceleme-araştırma yaparsa, şikâyetçi için ya da toplum için ne fay-
da sağlanabilir? Bu soruya verilen cevapta fayda çok azsa veya yoksa, o zaman bu
dosya kabul edilmemekte, ancak kayda değer bir fayda sağlanma ihtimali varsa
dosya kabul edilmekte ve incelenmektedir. Bir anlamda kaynakların verimli kul-
lanılması adına bir öncelik sıralaması yapılmaktadır.

Öncelik sıralaması yaparkenki eleme, bazen kötü niyetli ya da çarpıtılmış ya da
manasız olan başvuruların ötesine de geçebilmektedir. Bu elemenin mümkün
olması aslında Danimarka’daki Ombudsmanlık Kurumunun on yılları aşan bir
I. Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu
tecrübeyle sahip olduğu oturmuş yapısına ve toplumda kendisine duyulan bel-
li bir saygı ve itibara dayanmaktadır. Ancak Türkiye gibi Ombudsmanlığın yeni
kurulduğu ülkelerde ilk başta daha serbest, daha liberal bir yaklaşım belirlemek
gerekebilir ki böylece vatandaşlar nezdinde Kuruma karşı bir güven tesis edile-
bilsin. Ancak daha sonra Ombudsmanın karşısına kaynaklarını nasıl kullanacağı
sorusu gelecektir ve önceliklerin sıralanması noktasında sıkıntılı kararlar gereke-
bilir. Çünkü Ombudsmanlık Kurumu ile ilgili değerlendirmeler yapılırken, bakılan
dosya sayısı değil de doğru vakalara bakılıp bakılmadığı ve bunlardan da doğru
ve etkili sonuçlar alınıp alınmadığı önemlidir. Yani değerlendirmeleri sadece is-
tatistik ile değil, elde edilen sonuçlarla yapmak gereklidir.

İdari otoriteleri denetlerken Danimarka Ombudsmanı birtakım diğer önemli
araçlara da sahiptir. Ombudsman kendi inisiyatifiyle re’sen inceleme-araştırma

52 KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU