Page 166 - soma rapor 30122014

Güvenli davranış kültürü, atılan her adımda güvenlik unsurunu göz önünde bulundurmayı

gerektirir. Bu da, araştırmalar sonucu büyük çoğunluğu önlenebilir nitelikte olduğu belirlenen
iş kazalarının önüne geçilmesinde bu kültürünün önemini ortaya koymaktadır.

Toplumumuzda genel olarak güvenli davranış kültürünün zayıflığı bilinen bir gerçektir.

Karayolundaki mevcut araçların büyük bir kısmı güvenlik teknolojisi yönünden oldukça

donanımlı ve yolların büyük çoğunluğu da gerek yapısal gerekse trafik işaretlemeleri
bakımından güvenli sürüşe elverişli olmasına rağmen, hala çok sayıda ciddi yaralanmalı ve

ölümlü trafik kazasının yaşanıyor olması, toplumumuzdaki güvenli davranış kültürünün
zayıflığına işaret eden en somut göstergedir. Bu durum, inşaatta baret kullanmama, madende

ocağa çakmakla girme, trafikte alkollü araç kullanma, motosikleti kasksız kullanma, benzin

istasyonunda sigara içme gibi sadece basit davranışsal önlemlerin dahi alınmayışı ile kendini
göstermektedir.

Çalışma hayatında güvenlik kültürü düzeyinin düşüklüğünün sonucu olarak işveren;

çalışma ortamının oluşturulması aşamasında iş güvenliği ve işçi sağlığı için gerekli olan

tedbirleri gereksiz maliyet olarak görebilmekte, yatırım maliyetini düşürmek için öncelikle
güvenlik tedbirlerinde kısıntıya gidebilmekte, hatta bazen temel güvenlik tedbirlerinin

alınmasında (örneğin maden ocağında bir giriş ve bir çıkış yolunun bulunmasında, bina
inşaatının depreme dayanıklı yapılmasında) dahi ihmalkâr davranabilmektedir. İşveren,

faaliyetin yürütümü aşamasında üretim miktarına odaklanmakta, üretim hızını düşürecek

güvenlik tedbirlerini almamakta, işçilere dinlenme hakkını yeterince tanımamakta,
ekipmanların periyodik bakımlarının yaptırılmasında, kurtarma faaliyetlerine yönelik

tedbirlerin alınmasında gerekli hassasiyeti göstermeyebilmektedir.

Çalışanlarda güvenli davranış alışkanlığının olmaması veya düzeyinin düşük olmasının

sonucu olarak da; işverenin gerekli ekipmanları sunmasına ve gerekli uyarıları yapmasına
rağmen işçi, söz konusu ekipmanları hiç veya gereği gibi kullanmayabilmekte, söz konusu

ekipmanların hareket kabiliyetini kısıtladığı gerekçesiyle bir kenara bırakabilmekte, iş yerinde
çalışırken kaçınması gereken hareketleri sergileyebilmekte ve sonuç olarak iş kazasına sebep

olabilmektedir.

Diğer bir anlatımla, gerek işverenlerde gerek işçilerde güvenlik kültürü, uyulması halinde

işverenin de işçinin de hem kazançlarını hem de yaşamlarını korumaya yönelik tedbirleri içeren

unsurlar bütünü olarak görülmemektedir. İşveren, iş güvenliği tedbirlerine uymakla insani bir
görevi yerine getireceği gibi, ticari itibarını da korumaktadır. İşçilerinde ise kendilerine değer

152