Page 221 - Türkiye'deki Suriyeliler - Özel Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

kitlenin niteliklerine uygun olarak hazırlanmakta olan ve Türkçeyi bahse konu yaş
gruplarına oyunlar, etkinlikler ve şarkılar yoluyla öğretmeyi hedefleyen “Çocuklar için
Türkçe” dil öğretim seti güzel bir uygulama örneğidir. Bu ve benzeri uygulamaların ülke
genelinde dağıtımının sağlanarak standartlaştırılmanın sağlanmasının faydalı olacağı,
bu çalışmalar yapılırken sivil toplum kuruluşlarının destek ve işbirliklerinin gerekli
olduğu değerlendirilmektedir.

Bununla birlikte, Suriyeli öğrencilerin resmi okullara kayıtları neticesinde artan öğrenci
sayısı ile birlikte eğitim kalitesinin düşmemesinin sağlanmasının ayrıca önem arz ettiği,
bu nedenle de gerekli sayıda fiziki imkân ve öğretmen kapasitelerinin sağlanmasının
gerekli olduğu, ayrıca öğretmenler ve okullardaki tüm görevlilerin Suriyeli çocukların
kültürlerine, savaş ve göç travmalarına ilişkin olarak mutlaka özel olarak eğitilmelerinin;
velilere ve Türk öğrencilerine yönelik olarak da benzer şekilde olası olumsuz tepkileri
engellemek adına farkındalık artırmayı içeren bilgilendirici faaliyetlerin düzenlenmesinin
ve “Suriyeli çocuklar nedeniyle Türk eğitim standartlarının düşebileceği” yönündeki
olası endişelerin giderilmesi gerektiği düşünülmektedir.

X. Çalışma Hakkı ve İstihdam

Türkiye’de geçici koruma altındaki Suriyelilerin çalışabilmesine imkân sağlayan ve
15/01/2016 tarihinde yürürlüğe giren “Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma
İzinlerine Dair Yönetmelik” gerek kendilerinin ve ailelerinin geçimlerini sağlamaları,
gerekse yaşadıkları topluma külfet olmadan, uyum içinde hayatlarını sürdürmeleri
bakımından son derece stratejik öneme sahip olup, yabancılar hukuku bakımından da
tam bir devrim niteliğindedir.

Türkiye’deki Suriyeliler içinde çalışma potansiyeline sahip 15-65 yaş arasındaki nüfus
1,9 milyon civarındadır. Ancak iş piyasasına dahil olmak isteyen aktif sayının 1,5
milyon olduğu tahmin edilmektedir. Artık bir bölümü beş seneyi aşkın bir zamandır,
genel ortalaması ise 3 yılı aşan sürelerde Türkiye’de olan Suriyelilerin % 92’sinden fazlası
kentsel alanlarda yaşamaktadır. Ülkemiz tarafından kamplarda yaşayan 235.365 kişinin
bütün masrafları karşılanmakta, ayrıca genelde fonlaması dışarıdan yapılacak şekilde
“Kızılay Kart” vb imkânlar yaratılarak, mali destekler de sağlanmaktadır.

Ancak kamp dışındaki 2.8 milyon Suriyeli bakımından durum çok farklıdır. Kamu ya da
STK’lardan düzenli ve yeterli miktarda gelir elde etme imkânı olmayan “kent mültecileri”
çalışmak zorundadırlar. Yaşadıkları kentleri, tanıdıklar olmasının yanı sıra çalışma ve
barınma imkânları çerçevesinde seçen kent mültecileri durumundaki Suriyelilerin
içinde en az 500 bin çalışan olduğu söylenebilir. Aldıkları ücretlerin düşük olması nedeni

TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER ÖZEL RAPORU 221