Page 224 - Türkiye'deki Suriyeliler - Özel Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

3. Çocuk işçiliği ve istismarının engellenmesi üzerinde titizlikle durulması gereken
bir konu olup, bu amaçla yaşamlarını sürdürmek için çocuklarını çalışmaya
gönderen ailelere öncelikle mali destek verilmesi gerekmektedir. Aksi halde aileler
çocuklarını okula göndermektense çalışmaya göndermeyi tercih edeceklerdir.

4. Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin mesleki yetkinlikleri konusunda sağlıklı verilere
ihtiyaç bulunmaktadır. Bu bağlamda acilen bir “vasıf analizi” (“skill mapping”)
çalışması yapılması ve Türkiye’nin bölgesel ve mesleki ihtiyaçları çerçevesinde
buna yönelik bir istihdam politikası geliştirilmesi gerekmektedir.

5. Suriyelilerin yatırım yapma imkanlarının geliştirilmesi, danışma ve teşvik
mekanizmalarının artırılması, bu amaçla belediyeler ve sanayi-esnaf-ticaret
odalarında özel danışma merkezleri oluşturularak sektörel ve coğrafi anlamda
verimli ve doğru yatırımların yapılması imkanının sağlanması önem arz
etmektedir.
6. Geçici koruma altında olanların hareket serbestisi bakımından özellikle
işadamları için özel düzenlemeler yapılarak ticari faaliyetlerin doğası gereği
kısıtlanmalardan kurtarılması gibi alternatiflerin değerlendirilmesinin faydalı
olacağı düşünülmektedir.

7. Diğer taraftan, işyeri açan Suriyelilere bir takım yasal yükümlükler konusunda
hoşgörü gösterildiği yönünde yerel halk arasında oluşan algının ilerleyen zamanda
aynı alanda faaliyet gösteren yerel işyeri sahipleri için gerginlik unsuru olabileceği,
keza haksız rekabete de neden olabileceği değerlendirilmektedir. Kayıt dışı
çalıştırılan ve işyeri açan Suriyelilere yönelik, yukarıda değinilen nedenlerle
oluşabilecek tepkinin önüne geçilebilmesi ve çalışma barışının bozulmaması için
konunun hassasiyetle ele alınmasının gerekli olduğu düşünülmektedir.

Bu çerçevede, Suriyelilerin kayıt dışı ve ucuz iş gücü olarak çalıştırılmalarının
önüne geçilmesi için gerekli önlemlerin alınmasının, yaşamlarını daha iyi koşullarda
sürdürmeleri için Suriyelilere destek olunması gerektiği yönündeki anlayışın iş
hayatında güçlendirilmesi ve yaygınlaştırılmasının, ekonomik ve sosyal bütünleşmeye
katkı sağlayarak olası tepkileri giderebileceği değerlendirilmiştir.

◊ Yetişmiş Suriyelilerin Türkiye’de Kalmalarının Sağlanması
Türkiye’deki Suriyeliler içinde mesleki eğitim almış ve yükseköğrenim görmüşlerin oranı
eldeki verilere göre son derece düşük görünmektedir. T.C. Kalkınma Bakanlığı’nın 2016
yılı raporunda yer alan bilgiler çerçevesinde, Suriyelilerin okur-yazar olmayanlarının
oranının % 33,3; lise ve üstü eğitime sahip olanların oranının ise %5,6 civarında

224 TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER ÖZEL RAPORU