Page 223 - Türkiye'deki Suriyeliler - Özel Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

genelinde uluslararası sermayeli şirket sayısı bakımından Almanya’nın ardından ikinci
sırada yer almaktadır.

169
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden alınan bilgiye göre ; Türk Ticaret Kanunu
kapsamında anonim şirketlerin pay devirlerini tescil ve ilan ettirme zorunluluğu
bulunmadığı, kuruluş ve tür değişikliği gibi işlemler haricinde anonim şirketlerin ortak
bilgileri ilan edilmediğinden hâlihazırda toplam kaç anonim şirkette Suriye uyruklu
kişinin ortak/pay sahibi olduğunun tespit edilmesinin mümkün olmadığı, açıklaması
çerçevesinde, 2010-01/07/2017 döneminde, ortakları arasında Suriye uyruklu kişilerin
olduğu toplam şirket sayısının 6.505 olduğu, 2017 yılının ilk 7 aylık döneminde ise
kurulan 33 anonim şirket ve 1.087 limited şirketin ortakları arasında Suriye uyruklu
kişilerin olduğu bilgisi edinilmiştir.

Buna mukabil, Suriyelilerin özellikle tarım ve inşaat sektörleri ile küçük işletmelerde
vatandaşlarımızdan daha düşük ücretle, kayıt dışı ve kimi zaman mevsimlik istihdam
koşullarında çalıştıkları; bu durumun, kendi içinde başlı başına bir sorun teşkil etmesinin
yanı sıra, bölgede yaşamlarını sürdüren vatandaşlar arasında Suriyelilerin “işlerini
ellerinde aldıkları” ve “haksız rekabete neden oldukları” yönünde algıya sebebiyet verdiği
gözlemlenmiştir.

Bahsi geçen hususlar çerçevesinde Suriyelilerin çalışmaları bakımından önemli birkaç
hususun altının çizilmesi gerekmektedir: Emek piyasasında kendilerine yer bulmaya
çalışan Suriyeliler, ucuz ücretleri ve doğal olarak kayıt dışı çalışmayı kabul ettiklerinde
niteliksiz işlerde çalışmalarına izin verilmektedir.
1. Suriyeliler kendi istihdamlarını kendileri oluşturmakta ve işyerleri açmaktadırlar. 170

2. 13/08/2016 tarihli ve 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ile kurulan Çalışma
Bakanlığı Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü Suriyeliler de dahil bütün
yabancıların çalışma hakları konusunda yetkili kılınmıştır. Aynı Kanun, nitelikli
yabancı işgücü için önemli bir düzenleme yaparak “Turkuaz Kart” uygulamasını
da başlatmıştır. Düşük ücret ile çalıştırılmaları nedeniyle cazip olan Suriyelilerin
kayıt altına alınarak çalıştırılması kısa ve orta vadede çok da gerçekçi değildir. Bahsi
geçen düzenlemenin en önemli katkısının nitelikli işgücünün Türkiye’de kalması
yönünde olacağı düşünülmektedir. Özellikle uyum sürecinde nitelikli Suriyeli
işgücüne ihtiyaç bulunmakta olduğu dikkate alındığında söz konusu kişilerin
Türkiye’de tutmak için çaba gösterilmesinin gerekli olduğu değerlendirilmektedir.

169 Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin 17/08/2017 tarihli yazısı.

170 Halen Türkiye’de bir bölümü resmen Suriyeliler üzerine bir bölümü ise T.C. vatandaşları ile ortaklıklar
halinde en az 10 bin işletme olduğu yönünde değerlendirmeler yapılmaktadır.

TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER ÖZEL RAPORU 223