Page 227 - Türkiye'deki Suriyeliler - Özel Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

XI. Sosyal Yardımlar

Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sisteminde ülkemiz vatandaşları için yardıma uygunluk,
başvuran kişinin Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına ilettiği beyana dayalı
bilgilere istinaden değil, merkezi veri tabanları aracılığıyla yapılan anlık sorgulamalardan
gelen idari kayıtlar ve sosyal inceleme raporuna dayalı olarak belirlenmektedir. Bu
sistem üzerinden yapılan merkezi yardımlar, tematik düzenli yardımlar niteliğinde
olduğundan faydalanıcıların müstahaklık durumları her ödeme döneminde ilgili
merkezi veri tabanı sorgulamaları neticesinde doğrulanmaktadır. Bu durum ülkemiz
vatandaşı olmayan yabancılar, ülkemizde uluslararası korumadan yararlanan kimseler,
uluslararası korumaya başvuranlar ve geçici korumadan yararlanan kimseler için de
böyledir. Bununla birlikte, Suriyeliler için Türkiye’deki kamu kurumlarının merkezi
veri tabanlarında bu idari kayıtlar bulunmadığından 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma
ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu kapsamındaki diğer sosyal yardım programlarından
faydalanmalarının yeterince sağlanamadığı ifade edilmektedir.

Sosyal yardımlara ilişkin en dikkat çekici sorun, yardımların AFAD, ASPB gibi idareler,
Belediyeler, yerel veya uluslararası sivil toplum kuruluşları olmak üzere çok farklı
taraflarca yapılması ve tüm bu yardımlar arasında bir eşgüdüm olmamasıdır. Gerek
idarelerle, gerek sivil toplum kuruluşları ile gerçekleştirilen görüşmeler neticesinde,
bu eşgüdümsüzlüğün sonucu olarak bazı Suriyelilerin mükerrer şekilde yardımdan
yararlanırken, diğerlerinin yardım alamayabildiği, keza bazı kişilere aynı nitelikte
mükerrer yardımların yapılabildiği öğrenilmiştir.

Suriyelilere yapılan yardımların, yapılacak ihtiyaç analizlerine göre programlanmasının,
mükerrer yardımların önüne geçilmesi ve bu konuda yaşanılan karışıkların ve koordinasyon
sıkıntısının en aza indirilmesi için Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü’nün gelişmiş
bilişim altyapısının kullanılmasının; Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü’nün Türk
Kızılayı ile belirli kısıtlar ve güvenlik tedbirleri çerçevesinde yapmayı planladığını ifade
ettiği veri paylaşımına yönelik çalışmalara yerel yönetimlerin de gerekli standartlar ve
hukuki gereklilikler çerçevesinde dâhil edilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Diğer taraftan söz konusu görüşmelerde ayrıca, yerel halk arasında özellikle Belediyelerce
Suriyelilere yapılan yardımların kendileri için planlanan bütçe kaynaklarından
kullanıldığı algısının oluştuğu, bu nedenle şikâyetler alındığı ve bunun bir sonucu olarak
bazı Belediyelerin, Suriyelilere yardım konusunda farklı çözüm arayışlarına yöneldiği
öğrenilmiştir. Bahse konu tespitler kapsamında, öncelikle yardımların doğru adreslere
ulaşmasının ve mükerrer yardımların önüne geçilmesinin sağlanması gerekmektedir.
Bu çerçevede de muhtarların çok önemli bir göreve sahip olduğu, ihtiyaç sahibi

TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER ÖZEL RAPORU 227