Page 230 - Türkiye'deki Suriyeliler - Özel Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

ile yapılan görüşmeler neticesinde, refakatsiz çocukların tespit ve bu çocukların devlet
koruması altına alınma sürecinde yaş tespitinin bir sorun olarak karşımıza çıktığı
görülmüştür. Yaş tespiti gerektiren durumlarda kemik testine başvurulmakta ve İl Göç
İdaresi Müdürlüklerince bu testin yapılması sağlanmaktadır. Her ne kadar yönergede “yaş
tespiti istenen yabancıların, hakkında kesin rapor verilinceye kadar fiziksel gelişimine
uygun Göç İdaresi Genel Müdürlüğünce oluşturulacak kabul ve barınma merkezinde
barındırılacakları” düzenlenmiş olsa da İl Göç İdaresi Müdürlüğünce işletilen sadece
1 adet kabul ve barınma merkezi bulunmaktadır. Dolayısıyla test sonuçlandırılana
kadar çocuk olduğunu iddia eden başvuranın nerede barındırılacağı konusunda sorun
yaşandığı, zira 18 yaşının üstünde olan kişilerin de çocuk olduğunu iddia edebildikleri,
bu kişilerin çocuklarla aynı kurumlarda barındırmalarının çocuklar açısından sakıncalı
olacağı, bu anlamda ASPB’nin test sonuçları kesinleşmeden çocuk olduğunu iddia
edenleri kurumlara kabul edemeyeceği, diğer taraftan fiziksel özellikleri nedeniyle
yaşından büyük gösteren çocukların da bulunabildiği, dolayısıyla bu çocukların da
mağdur edilmemelerinin gerekli olduğu aşikârdır.
Diğer taraftan bahsi geçen “Refakatsiz Çocuklar Yönergesi”nin Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlığı Çocuk Hizmetler Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanarak Bakan onayı
ile yürürlüğe girdiği, ancak yönerge kapsamında İçişleri Bakanlığı’na bağlı Göç
İdaresi Genel Müdürlüğü’ne görev ve sorumluluk verildiği, bu anlamda yönergenin
uygulamasında aksaklıklar yaşandığı gözlemlenmiştir.

Yukarıda belirtilen tespitler çerçevesinde, yaşanan aksaklıkların giderilmesine yönelik
ivedi çalışmaların yapılmasının gerekli olduğu, yaş tespitinin süreçte kritik öneminin
bulunduğu, çocuk olduğu henüz ispat edilmeyen kişiler için kabul ve barınma
merkezilerinin sağlanmasının gerekli olduğu, refakatsiz çocukların devlet koruması
altına alınma süreci hakkında ilgili tüm kurum ve kuruluşların bilgilendirilmelerinin ve
söz konusu faaliyetlerin eşgüdüm içinde devam ettirilmesinin gerektiği, Yabancılar ve
Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik çerçevesinde, yaşı,
bir belge ile kanıtlanamayan ve on sekiz yaşından büyük olabileceği şüphesi bulunan
başvuru sahiplerinin ve düzensiz göçmenlerin, fiziksel ve psikolojik değerlendirmesini
içeren kapsamlı yaş tespitinin yaptırılmasının gerektiği, dolayısıyla kemik testinin hata
payı da göz önünde bulundurularak çocuklarla yapılacak mülakat neticesinde elde
edilecek psikolojik değerlendirmenin de yaş tespitinde mutlaka dikkate alınmasının
önem arz ettiği değerlendirilmektedir.

Bir diğer sorunlu alan olarak karşımıza çıkan çocuk işçiliğinin önüne geçebilmek amacıyla
da, özellikle Suriyelilerin yoğun bulundukları illerde yapılacak saha çalışmaları sonucunda
elde edilen veriler dikkate alınmak suretiyle, sivil toplum kuruluşları ile de işbirliği

230 TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER ÖZEL RAPORU