Page 88 - Türkiye'deki Suriyeliler - Özel Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Bu belgeler arasında Ekim 2003 tarihli “Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Katılım
Sürecinde İltica Alanında Yapılması Öngörülen Çalışmalara İlişkin Strateji Belgesi”
(İltica Strateji Belgesi) ‘uluslararası koruma’ alanındaki temel stratejiyi ortaya koyması
açısından önem taşımaktadır. Öte yandan; Strateji Belgesi, uluslararası koruma alanında
önemli temel ilkeleri sıralamış; yeni kurumsal altyapıyla ilgili ilk sinyalleri vermiş ve
oluşturulacak iltica kanununun ilgili uluslararası sözleşmelere ve AB müktesebatına
uyumlu bir şekilde hazırlanması gerektiğine dikkat çekmişse de sadece temel stratejiyi
belirlemesi nedeniyle kapsam açısından sınırlı kalmıştır.

Bununla birlikte, iltica ve göç alanındaki AB müktesebatına uyum çalışmaları
kapsamında, 2003-2004 yıllarında Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde TR02-
JH-03 sayılı bir AB Eşleştirme Projesi yürütülmüş ve bu proje kapsamında Türkiye’nin
İltica-göç alanındaki ilk ulusal eylem planı olan “iltica ve göç alanındaki Avrupa Birliği
90
müktesebatının üstlenilmesine ilişkin Türkiye Ulusal Eylem Planı” hazırlanarak, o
dönem Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı görevinde bulunan Cumhurbaşkanımız Sayın
Recep Tayyip ERDOĞAN tarafından 25 Mart 2005 tarihinde onaylanarak yürürlüğe
konulmuştur. AB Eşleştirme Projesinin bir parçası olarak geliştirilen, iltica ve
göç konusunda Türkiye’nin yol haritasını çizen Ulusal Eylem Planı, Türkiye’nin
uluslararası korumaya ilişkin mevcut politika, uygulama ve mevzuatında köklü
değişiklikler meydana getiren önemli bir belgedir ve Türkiye’nin AB’ye katılım
müzakereleri sürecinde Türk iltica, göç ve yabancılar hukuku ile sistemini, AB müktesebatı
91
ve uygulamaları ile uyumlu hâle getirme amacını taşımaktadır. Ulusal Eylem Planı,
ülkemizin AB’ye katılım sürecinde iltica-göç alanında gerçekleştireceği kapasite
oluşturma çalışmaları açısından, 2001 ve 2003 Ulusal Programı’ndan ve de 2003 yılında
kabul edilen Göç ve İltica Strateji belgelerinden çok daha ayrıntılı ifadeler içeren bir
92
planlama belgesi ve yol haritasıdır. Eylem Planında; taslak İltica Yasa Tasarısı,“merkezi
ve tek yetkili bağımsız bir iltica ihtisas birimi” ve o dönem henüz yürürlüğe girmemiş
olan Yetki Devri Genelgesi gibi Türkiye’nin iltica-göç mevzuatı ile uygulamalarında
kilometre taşı sayılabilecek son derece önemli gelişmelere de yer verilmiştir. Söz konusu
ulusal eylem planı ile günümüzün Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün de temelleri
atılmıştır. Bunun yanı sıra, uluslararası korumaya yönelik son derece önemli ve
yol gösterici ilkeleri içeren Ulusal Eylem Planı, AB ülkelerinin 1990’lı yıllardaki

90 İltica ve Göç Alanındaki Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Eylem Planı
için bkz; http://www.goc.gov.tr/files/files/turkiye_ulusal_eylem_plani(2).pdf ; erişim tarihi: 26/10/2016.
91 Cemil GÜNER, “İltica Konusunda Türkiye’nin Yol Haritası: Ulusal Eylem Plânı/ The Road- Map of
Turkey About Refuge: The National Action Plan”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:56, Sayı:
4, 2007 s.81-109.

92 Çiğdem ALP, “AB Sürecinde Türkiye’de Göç-İltica Mevzuatı ve Uygulamaları: İltica-Göç Konulu AB
Eşleştirme Projesi ve Ulusal Eylem Planı”, Polis Dergisi, Sayı:47, 2006, s. 270-274.

88 TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER ÖZEL RAPORU