Page 136 - temel-haklar

28. Diğer taraftan, söz konusu yönetmelik değişikliğiyle; hukuken
geçerli bir nedene dayanmaksızın, pazarlama projeksiyonunda beyan
edilen asgari yıllık 60.000 ton beyaz ürün (benzin, motorin) satışını
gerçekleştiremediği tespit edilen dağıtıcılar hakkında Kanunun ilgili
maddeleri gereği idari yaptırım uygulanacağı belirtilmiş, ancak, han-
gi durumların hukuken geçerli bir neden olabileceği hususları-
nın neler olduğu belli olmadığı gibi, ucu açık bir düzenlemenin
hukukta istirar ve güvenlik sorunu doğuracağı kuşkusuzdur.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin(AİHM) bir çok içtihadı-
da bu yöndedir. Bu durum, söz konusu yönetmelik hükmünün hangi
durumlarda uygulanacağı konusunda bir belirsizlik oluşturmaktadır.
Anayasa’nın 2 nci maddesinde yer alan hukuk devletinin temel ilke-
lerinden biri belirliliktir. Bu ilkeye göre, düzenlemelerin hem kişiler
hem de idare yönünden herhangi bir duraksamaya ve kuşkuya yer
vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılır, uygulanabilir, öngörülebilir ve
nesnel olması gereklidir. İdare bahsi geçen yönetmelik değişikliğinde
“hukuken geçerli bir nedenler”i belirlerken hangi ölçütleri esas alaca-
ğını açık, belirgin ve somut olarak ortaya koymamıştır. Söz konusu
yönetmelik düzenlemesi bu anlamda belirli ve öngörülebilir değildir.
Dolayısıyla da Anayasa’nın 2 nci maddesinde yer alan “Hukuk Devleti”
ilkesine de aykırılık oluşturmaktadır.
29. İdare, söz konusu yönetmelik değişikliğiyle; dağıtıcı lisansı
sahiplerine 60.000 ton beyaz ürün (benzin, motorin) satışını gerçek-
leştirme zorunluğu getirilerek, dağıtım faaliyetinin belirli bir ölçeğin
üstündeki büyük şirketler eliyle yürütülmesinin hedeflendiği anlaşıl-
maktadır. Ancak, dağıtıcılara getirilen bu zorunluluğun, pazara giriş
engeli yaratıp yaratmayacağı veya bu konudaki düzenlemenin
petrol piyasasındaki rekabeti engelleyici nitelikte olup olmadı-
ğı hususunun da ayrıca değerlendirilmesi gerekir.
30. 7 nolu paragrafta belirtilen Anayasa hükümlerinden anlaşıla-
cağı üzere; Devletin, mal ve hizmet piyasalarının sağlıklı ve düzenli
işlemelerini sağlayıcı ve geliştirici tedbirleri almak; piyasalarda
fiilî veya anlaşma sonucu doğacak tekelleşme ve kartelleşmeyi önle-
me görevi bulunmaktadır. 9 nolu paragrafta değinildiği üzere; 5015
sayılı Kanun’da; Kanun’un amacının, petrolün doğrudan veya iş-
lenerek güvenli ve ekonomik olarak rekabet ortamı içerisinde
kullanıcılara sunumuna ilişkin piyasa faaliyetlerinin şeffaf, eşitlikçi

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 131