Page 278 - yargi-ozel-raporu

yollarının tüketilmiş olması koşulunun, bazı istisnai durumlarda
aranmayacağı kabul edilmektedir.
(498) Karşılaştırmalı hukuka bakıldığında da birçok ülkenin anaya-
sasında veya Anayasa Mahkemelerinin kuruluş yasasında kanun yol-
larının tüketilmiş olması koşulunun bireysel başvuruda bulunması
açısından açıkça arandığı görülecektir. Örneğin, Polonya ve Maca-
ristan’da böyle bir koşul söz konusudur.

(499) AİHM’e ancak, uluslararası hukukun genel olarak kabul edi-
len ilkeleri uyarınca iç hukuk yollarının tüketilmesinden sonra ve iç
hukuktaki kesin karar tarihinden itibaren altı aylık bir süre içinde
başvurulabilir.

6.2.6. Süre Koşulu Bölüm 5 Anayasa Yargısı

(500) 6216 sayılı Kanunun 47 nci maddesinin beşinci fıkrasına göre;
“Bireysel başvurunun, başvuru yollarının tüketildiği tarihten; baş-
vuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren 30
gün içinde yapması gerekir.” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Karşılaştırmalı hukuka bakıldığında, Almanya’da yasalara karşı bi-
reysel başvuru, yasanın yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl, öteki
kamusal işlemlere veya mahkeme kararlarına karşı, son kararın öğre-
nilmesinden itibaren bir aydır. Avusturya’da bu süre altı hafta, İspan-
ya’da 3 ay, Belçika’da 6 ay, Slovenya ve Macaristan’da ise 60 gündür.

(501) AİHM’e ise iç hukuktaki kesin karar tarihinden itibaren altı
aylık bir süre içinde başvurulabilir. AİHS ile getirilen altı aylık baş-
vuru süresi, hukuki bir belirsizliğe yol açmamak ve hukuki güvenli-
ği sağlamaya uygun davanın makul bir sürede karara bağlanmasını
amaçlamaktadır. Bireysel başvurularda AİHS’ye taraf devletlerde sü-
reler açısından ise hakkın özüne zarar vermeyecek makul uzunlukta
bir süre yeterlidir.

(502) 6216 sayılı Kanunun 47 nci maddesinin beşinci fıkrasında
öngörülen 30 günlük başvuru süresi, yukarıdaki örneklerle karşılaş-
tırıldığında, kısa gibi görünmekle birlikte hakkın özüne zarar verme-
yecek makul uzunlukta bir süre olduğu söylenebilir.

251