Page 558 - yargi-ozel-raporu

76- Yargı ayrılığının uygulandığı ülkemizde, idari, adli, askeri ve
anayasa yargısı olmak üzere dört ayrı yargı sistemi bulunmakta olup;
AYM, Yargıtay ve Danıştay’ın yanında Uyuşmazlık Mahkemesi, As-
keri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi de yüksek mahkeme
olarak görev yapmaktadır. Bu durum hukuk alanında farklılık ya-
ratmakta, asker-sivil yaklaşımı açısından uygulama ayrılığına neden
olmaktadır.

Hukuk devleti ilkesi uyarınca ülkemizde yargı birliği sistemine
geçilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir. Yargı birliği
sisteminin gereği olarak da bütün yüksek mahkemeler birleştiri-
lerek tek bir yüksek mahkeme kurulmalı, ilk derece mahkeme-
leri, istinaf mahkemeleri de bu çatı altında yapılandırılmalıdır.
Yargı birliği sistemine geçildiğinde, tek bir yüksek mahkeme
ve ilk derece, istinaf mahkemeleri sistemi kurularak, uzmanlık
gerektirecek hukuksal faaliyet alanlarının, ilk derece mahkeme-
lerinde ihtisas mahkemeleri, istinaf ve yüksek mahkemede de
daireler aracılığı ile düzenlenmesi mümkün olabilecektir. Bu ko-
nuda özellikle Yargıtay ve Danıştay’ın tarihi kökleri ve asrı geçen
kuruluş geçmişleri yapılandırılırken gözetilmelidir.
77- Ülkemizde idari yargı sisteminin yerleştiği söylenebilirse de, adli
ve idari yargıda uygulanan yargılama usullerinin farklı olması, idare
ve bireyin yargılanmasında farklı kuralların uygulanması sonucunu
doğurmaktadır.
Bu tespitten hareketle, mevcut sistemin hâlihazırdaki durumu
gözetilerek, alt derece idari yargı yerlerinin bulunması, ayrı bir
yargılama usulü kanununun olması ve yüksek mahkemede ida-
ri davalara bakan uzmanlaşmış dairelerin bulunması koşuluyla
adli ve idari yargının bir “Yüksek Temyiz Mahkemesi” altında Sonuç, Değerlendirme İle Sorunlara Yönelik Tespit ve Çözüm Önerileri
birleştirilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

78- Askeri yargı sisteminin de hukuk devleti ilkesinin gereği olarak
yeniden sorgulanması gerekmektedir. Askeri yargının görev alanını
belirleyen kriterlerin belirsiz olması, askeri hâkim ve savcıların atan-
ma usulleri, özelikle askeri ve adli yargı ayrımının cezasızlık sorunu-
nu ortaya çıkarması, asker kişilerin daha kapalı bir yargılama siste-
mini benimseyen askeri mahkemede yargılanmaları, askeri savcıya,

531