Page 555 - yargi-ozel-raporu

Bu noktada; AYM’nin gerekçeli kararlarını yazması (bireysel
başvuru kararları dâhil) için mevzuatta makul süre öngörülmesi
ve her türlü kararında gerekçeli karar yazılmadan açıklama ya-
pılmaması uygulamasına dönülmelidir.

71- Anayasa yargısı ve AYM’yi kamuoyunda hedef haline getiren
konuların başında, Mahkemenin yerindelik denetimine varan karar-
ları vasıtasıyla siyasi, ekonomik, kültürel ve sosyal alanlara müdahale
niteliğinde yaklaşımları bulunmaktadır.

AYM’nin anayasaya uygunluk incelemesi sırasında, sadece hukukilik
denetimi yapması gerekmektedir. Aksi durum, Anayasada devredile-
mez olduğu belirtilen yasama yetkisinin, Mahkeme tarafından kulla-
nılması sonucunu doğuracaktır. AYM, sadece şekil ile esas denetimi
yapmak ve iptal kararı vermekle yetinmelidir. Bu noktada; Mahke-
menin denetim sınırına riayet etmesini sağlamak için şu öneriler sı-
ralanabilir:
a) AYM Genel Kurulunda somut norm denetimine ilişkin
inceleme gerçekleştirilirken üyelerde yerindelik denetimi ya-
pıldığı yönünde bir kanaat oluşması durumunda, öngörüle-
cek sayıdaki üyenin bu durumu bir “ön sorun” olarak Genel
Kurulun bilgisine sunma imkânının getirilmesi ve derhal ko-
nuya ilişkin genel görüşme açılması sağlanmalıdır. Görüşme
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
neticesinde, üyelerin hukukilik denetimi sınırlarının aşıldığı-
na ilişkin iddiaları, Genel Kurulun oylamasına sunulmalıdır.
AYM Genel Kurulu üye tam sayısının nitelikli çoğunluğuyla
vereceği karar doğrultusunda soyut veya somut norm dene-
timine devam edilmelidir. Bu bağlamda, TBMM’de nitelikli
çoğunlukla kabul edilen kanunların AYM tarafından iptal
edilmesinde yine mahkemede nitelikli çoğunluk aranması,
yasama organının iradesine saygı gösterilmesinin tezahürü
olacaktır. Diğer bir öneri olarak anayasa mahkemeleri ta-
rafından alınan bazı iptal kararların parlamentolar tarafın-
dan (nitelikli çoğunlukla karar alınarak) askıya alınabilmesi
usulünün benimsenmesi demokrasi ve anayasa mahkemesi
arasındaki bağı kuvvetlendirecektir. Doktrinde aksi görüşü
savunan yazarlar olsa da bu husus anayasa mahkemesinin

528