Page 61 - yargi-ozel-raporu

nin ifadesini almamış, yazışma yolu ile belirli bilgilerin elde edilmesi ile
yetinme yoluna gitmiştir, şeklinde hüküm tesis edilmiştir.
(69) Adaletin, hızlı, etkin, adil ve ekonomik bir şekilde işlemesi, kişi
haklarının ve hak arama hürriyetinin temeli olup; gerçek anlamda
bir reform için, bu konuda mevzuatın olması, her şeyden evvel hu-
kuk devleti ilkesinin, iyi kurulmuş bir alt yapı vasıtasıyla uygulama-
da gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

(70) Adli kolluk sistemi dünyada ilk defa uygulanacak bir sistem
de değildir. Bu sistem pek çok ülkede faaliyete geçmiştir. Amerika,
İngiltere, Fransa, Belçika ve İtalya gibi ülkelerde aynı veya benze-
ri sistemler uygulanmaktadır. Bu ülkelerden, Ceza Kanunumuzun
alındığı yer olan İtalya’nın, aynı zamanda Türkiye gibi suç örgütle-
riyle mücadelede 1989 yılında kurduğu adlî kolluk ile sonuç alması,
ülkemiz için örnek sistem olacağı değerlendirilmektedir. Adlî kolluk
sistemini benimseyen İtalya’da Anayasanın 18 inci maddesine göre
“adlî makamlar kolluktan doğrudan doğruya yararlanır” şeklinde bir
hüküm bulunmaktadır. İtalya’da en yüksek dereceli kolluk amirinin
atanması, nakli, azli, savcının uygun görüşüyle yapılmaktadır. İtal-
yan mevzuatına göre, savcının kolluk amiri üzerinde geniş yetkileri
bulunmaktadır.

(71) Sonuç olarak, yürütme organına bağlı bulunan emniyet birim-
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
lerinin siyasi etkileşimden uzak, Cumhuriyet savcısı ve gerektiğinde
adli makamların talimatı doğrultusunda hizmet sunmasının koşul-
ları ivedi iyileştirilmelidir. Soruşturmanın asıl yetkili ve görevlisi
Cumhuriyet başsavcısı veya Cumhuriyet savcısıdır. Kolluk, Cumhu-
riyet savcısının talimatında belirttiği hususlara ilişkin olarak soruş-
turmaya katkı sunmalıdır. Bu konudaki eksiklik, hata ve eleştirileri
asgariye indirebilmek için gerçek ve uluslararası standartlara uygun,
mümkünse hukuk eğitimi almış, kanunları ve suçun unsurlarını iyi
bilen, suç ve suçlu psikolojisinden anlayan ve donanımlı unsurlar-
dan oluşan “adli kolluk teşkilatı”nın kurulması geciktirilmemelidir.
Cumhuriyet savcısı, soruşturmanın mahiyetine göre genel kolluktan
da yardım isteyebilmeli; yetkili makam, bu isteği objektif olarak de-
ğerlendirip yerine getirmelidir. Bu şekilde kolluk bazında cezasızlık

34