Page 91 - yargi-ozel-raporu

3.1. İddianamenin İade Nedenleri

(133) Cumhuriyet savcısının hazırladığı iddianamenin yöntemine
aykırı şekilde düzenlenmesi veya mahkemece iddianamenin Kanu-
na aykırı şekilde iadesi, yargılamayı uzatan en temel unsurlardan
birisidir. İddianame ancak Kanunda öngörülen yol ve yöntemlere
aykırı olarak düzenlenmişse iade edilebilir. Hukuka aykırı biçimde
iddianamenin iade edilmesi, yargının iş yükünü artıracağından iade
nedenleri ayrıntılı şekilde incelenmiştir.

Görev ve yetki açısından;

(134) Mahkeme görevli veya yetkili olup olmadığını değerlendirir-
ken savcının hukuki nitelendirmesine göre hareket etmelidir. Eğer
savcının hukuki nitelendirmesinin yerinde olmadığı kanaatine va-
rılıp iddianamenin diğer unsurlarının da eksiksiz olması halinde,
iddianamenin iade edilmesinin kanuna uygun olacağı söylenemez.
Mahkeme bu durumda koşulların varlığı halinde iddianameyi kabul
edip görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermelidir. Ancak uygulamada
suç vasfında yanılgı sonucu düzenlenen iddianamenin hatalı şekil-
de iadesi yargılamanın uzamasına neden olmaktadır. Örneğin; hır-
sızlık suçundan düzenlenmiş bir iddianameyi inceleyen asliye ceza
mahkemesi, iddianamede başka bir eksiklik bulunmaması koşuluyla
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
eylemin yağma suçunu oluşturduğu kanaatine varırsa iddianameyi
kabul edip, ağır ceza mahkemesine görevsizlik kararı vermelidir. An-
cak düzenlenen iddianamede eksiklik bulunması halinde mahkeme
görevli veya yetkili olmadığı kanaatinde olsa bile iddianameyi kabul
etmeyip iade etmelidir. İddianame iade edilirken bütün iade sebeple-
ri gösterilmelidir. Zira iddianamenin iade edilmesinden sonra başka
sebeplerden bir kez daha iade edilmesi mümkün değildir.

Şekil unsurları açısından;

(135) CMK’nın 170 inci maddesinde iddianamenin şekil koşulları
belirtilmiştir. Bu şekil kurallarına aykırı düzenlenen iddianamenin
iadesi gerekir.

(136) Maddi unsurlar açısından;

64