Page 249 - 2019 Yıllık Rapor web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

hakkında sigortalı ve/veya hak sahiplerinin bilgilendirilmemesi, yetim aylığının
kesilmesi, emekli ikramiyesinin hesaplanması işlemlerinde yaşanan sıkıntılar, 30 yıl
ve üzeri hizmeti bulunanlara emekli ikramiyesi ödenmesine ilişkin yasal değişiklik
hakkındaki başvurular, sigortalılara yersiz ödendiği sonradan tespit edilen ödemelerin
geri alınması nedeniyle oluşan mağduriyetler, ücretli öğretmenlerin sigortalılık
bildirimlerindeki eksiklikler, prim gün sayısının hatalı hesaplanması nedeniyle
yaşanan mağduriyetler, hizmet birleştirme işlemlerinde Sosyal Güvenlik Kurumu ile
yargı içtihatları arasındaki uyumsuzluk ve bu kapsamdaki hak kayıpları, Bağ-Kur
sigortalılarının geçmiş dönemlere ilişkin şahıs hesaplarına yüklenemeyen dekontlar
dolayısıyla oluşan sigortalı mağduriyetleri, polis akademisinde geçen süreleri borçlanma
talepleri, eksik ve geç ödenen aylıklarının yasal faizi ile ödenmesi ve sosyal güvenlik
ödemelerinin güncel değerler üzerinden ödenmesi talepleri, vekil öğretmenlik başlangıç
tarihinin sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi talepleri, kadrosuzluk
nedeniyle emekliye sevk halinde emekli aylığı bağlanması işlemlerine yönelik talepler,
idarenin denetim ve inceleme görevini zamanında yerine getirmemesi ve yaşanan
mağduriyetler öne çıkmaktadır.

2019 yılında Kurumumuza bu başlık altında en yoğun yapılan şikâyet başvurularının
başında 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Yersiz
Ödemelerin Geri Alınması” başlıklı 96 ncı maddesinde düzenlenen yersiz ödemeler
sonucu oluşan sürece karşı yapılan itirazlar oluşturmaktadır.

Yersiz ödeme üst başlığı altında, şikâyet başvurularının; sahte sigortalılık, kurum
hatası, sigortalıya almaması gereken birden fazla aylık bağlanması, banka sandığı aylığı
yanında SGK aylığı bağlanması, muhtaçlık kriterinin ortadan kalkması, Kurumun
hizmet hesabında hatalı davranması, malulen emeklilik dosyalarında maluliyet
oranının değişmesi ve kontrol muayenesi sonucu aylığa hak kazanma koşullarının
ortadan kalkması, sigortalı hizmetlerinin çakışması nedeniyle hizmet eksilmesi ve
aylığa hak kazanma koşullarının kaybedilmesi, emekli olduktan sonraki çalışmaların
bildirilmemesi, emeklilik statüsünün değişmesi, aylık bağlama oranlarının değişmesi,
hatalı borçlanma işlemleri sonucunda aylığa hak kazanma şartlarının düşmesi vb. gibi
farklı nedenlerden kaynaklandığı görülmektedir.

Anılan mevzuat hükümleri incelendiğinde sigortalılara yersiz ödendiği tespit edilen
ödemelerin sigortalı veya hak sahibinin kasıtlı veya kusurlu davranışından veya Kurumun
hatalı işlemlerinden ortaya çıkabileceğinin yasa koyucu tarafından öngörülerek kabul
edildiği görülmektedir.

Bilindiği üzere 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
“Yersiz ödemelerin geri alınması” başlıklı 96 ncı maddesi;

248 2019 YILLIK RAPOR