Page 171 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

• Anayasa’nın 138’inci ve İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28’inci maddesi hükmü
gereği idarelerin, bağımsız ve tarafsız mahkemeler tarafından verilmiş kararların yerine
getirilmesini geciktiremeyeceği, yargı kararlarının uygulanmasının “mahkemeye
erişim hakkı” kapsamında değerlendiren ve Devletin bir kurumunun aleyhinde
verilen nihai ve bağlayıcı mahkeme kararı ile ortaya konulan borcunu ekonomik
kaynak yokluğunu ileri sürerek makul sürede ifa etmekten kaçınamayacağı,
• Bu durumun adil yargılanma hakkının ihlali sonucunu doğuracağına yönelik
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin yerleşik içtihatlarının
olduğu,

• Söz konusu yargı kararının gereğinin gecikmeli yapılmasının hizmet kusuru olduğu
ve Anayasa’nın 125’inci maddesinde belirtilen “İdare, kendi eylem ve işlemlerinden
doğan zararı da ödemekle yükümlüdür.” hükmü gereğince, idare tarafından mahkeme
kararının gereği gibi ifa edilmemesinin hukuka ve hakkaniyete uygun olmadığı,

değerlendirmeleri yapılmaktadır.
Örneğin, KDK’ya yapılmış başvuruda, Hakkari Asliye Hukuk Mahkemesi'nin (….)
karar sayılı ilamı neticesinde tazminat ödemesine karar verildiği, söz konusu kararın
kesinleştiği, Hakkari İcra Müdürlüğünün (….) sayılı dosyası ile takibe konulduğu, fakat
idare tarafından herhangi bir ödemenin yapılmadığı belirtilerek; icra dosya borcunun
ödenerek mağduriyetin giderilmesi talep edilmiştir.
Şikâyet başvurusunun çözüme kavuşturulması amacıyla Hakkari Belediye Başkanlığı
ile yapılan yazışmalar neticesinde, İdare tarafından, söz konusu alacağın, şikâyete konu
kamulaştırma işleminden Hakkari Belediyesi'nin (….) tarihli ve (….) sayılı encümen
kararıyla vazgeçme kararı alındığı, parselde hissedar olan maliklerden bir diğeri
tarafından kamulaştırma bedelinin ödenmesi talebiyle açılan davanın yargılamasının
devam ettiği ve ödenek bulunmadığı gerekçesiyle icra dosyasına ödemenin yapılamadığı
anlaşılmıştır.
KDK tarafından yapılan değerlendirme neticesinde de söz konusu yargı kararının
gereğinin gecikmeli yapılmasının hizmet kusuru olmasına ve Anayasa’nın 125’inci
maddesinde belirtilen “İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı da ödemekle
yükümlüdür.” hükmüne atıf yapılarak, idare tarafından mahkeme kararının gereği gibi
ifa edilmemesinin hukuka ve hakkaniyete uygun olmadığı kararına varılmıştır. 26
7.1.3 Bilgi Edinme Hakkı ve Dilekçe Hakkının Kullanımının Engellenmesi

Türk hukukunda dilekçe ve bilgi edinme hakkı, T.C. Anayasası’nın “Siyasi Haklar
ve Ödevler” başlıklı dördüncü bölümünün 74’üncü maddesinde düzenlenmiştir.
Buna göre, vatandaşlar ve karşılıklılık esası gözetilmek kaydıyla Türkiye’de ikamet
eden yabancılar kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikâyetleri hakkında, yetkili
makamlara ve Türkiye Büyük Millet Meclisine yazı ile başvurma hakkına ve herkes,
bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir.

26 2020/98552 numaralı başvuru hakkında verilen 29.03.2021 tarihli Tavsiye Kararı.

170 2021 YILLIK RAPOR