Page 215 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

ödeneceği, işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için, hizmet akdinin feshi
hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi gerektiği düzenlenmektedir.
Dolayısıyla kısa çalışma ödeneğine ilişkin başvuruların alınması ve hak sahipliğinin
belirlenmesine ilişkin işlemler, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun Ek 2’nci
ve Geçici 23’üncü maddesi ile Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında
Yönetmelik hükümlerine göre belirlenmektedir.
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık
çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyetin
tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması hallerinde, işverenin müracaatı üzerine
üç ayı aşmamak üzere işyerinde kısa çalışma yapılabilmektedir. İşçinin kısa çalışma
ödeneğine hak kazanabilmesi için, işveren tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna kısa
çalışma talebinde bulunulmuş olması, işyerinde kısa çalışma yapılmasının iş müfettişi
tarafından yapılacak inceleme ile uygun görülmesi ve hizmet akdinin feshi hariç işsizlik
sigortası hak etme koşullarının yerine getirilmesi gerekmektedir.

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 4857 sayılı Kanun’un Geçici 10’uncu maddesi
uyarınca yapılmış ücretsiz izin bildiriminin bulunup bulunulmadığının ve 4447
Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun Geçici 24. Maddesi Kapsamında Yapılacak Nakdi
Ücret Desteği Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar’ın 5. maddesi gereği işveren
tarafından başvuruda bulunulması halinde aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar
ve prim hizmet beyannamesinde yer alan eksik gün bildirimlerinin düzeltmesinin
Kurumca sağlanabileceği, ayrıca işsizlik ödeneği ödenecek sigortalı işsizlerin hak
ve yükümlülüklerini, işverenlerin işten ayrılma bildirgesiyle ilgili yükümlülüklerini
ve Türkiye İş Kurumu il, şube müdürlükleri ve büro şeflikleri tarafından verilecek
hizmetlerin, yapılacak işlemlerin uygulama usul ve esaslarını belirlemek amacıyla
30.01.2002 tarihli ve 24656 sayılı Resmi Gazete’de lanan (3) numaralı 447 Sayılı
İşsizlik Sigortası Kanununun Uygulanmasına İlişkin Tebliğ’in “Türkiye İş Kurumuna
Başvuru” başlıklı 5. maddesinde yer verilen düzenlemeye göre yapılacağı anlaşılmaktadır.
Kurumumuza gelen birtakım başvurularda, ilgili idareler tarafından başvuranın nakdi
ücret desteği ödenmesi talebinin, sadece işveren tarafından eksik gün nedeninin uygun
kod ile yapılmaması ve ödemeye ilişkin bir başvurunun bulunmadığı gerekçesiyle
reddedildiği anlaşılmaktadır.

İşverenin, ay içinde bazı iş günlerinde çalıştırmadığı ve ücret ödemediği işçilerin eksik
gün nedenlerini gösteren bilgi ve belgeleri ibraz etmesi yasal sorumluluğu olduğu gibi
devletin de, çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın uygulanmasını izleme, denetleme ve
teftiş etme yetki ve ödevi bulunmaktadır. Bununla birlikte işverenler tarafından gerekli
bildirimlerin yapılmadığı durumlarda, işçiler tarafından yapılan başvuruların esas
alınarak doğrudan nakdi ücret desteği ödenmesi mümkün değildir. Çünkü mezkûr Geçici
24. maddenin nakdi ücret desteği ödenmesinde aradığı temel şart, işçinin ücretsiz izinde
olması halidir. Dolayısıyla işverenleri tarafından gerekli bildirim yapılmayan işçilerin,
nakdi ücret desteği ödenmesine yönelik başvurularının kabul veya reddedilmesi, fiilen
çalışmayıp ücretsiz izinde olup olmadıkları ön sorununun cevaplandırılmasına bağlıdır.

214 2021 YILLIK RAPOR