Page 356 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

standartlarının oluşturulması, iş gücü piyasasının meslekler açısından ne şekilde bir
yapıya sahip olduğunun belirlenmesi ve iş gücü piyasasına ilişkin politika üretiminde
kullanılmaktadır.
Ülkemizde ise, 2012 yılından itibaren SGK tarafından kayıt dışı personel bulundurmanın
önüne geçmek ve çalışanın hakkını korumak maksadıyla “meslek kodu” uygulamasına
geçilmiştir.
İşverenler tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilen sigortalı işe giriş
bildirgelerinde ve aylık prim ve hizmet belgelerinde meslek kodunun girildiği bölümlere
işverenler, çalıştırdıkları sigortalı için geçerli olan kodu girmekte ve sigortalılara ilişkin
işverenlerce girilen meslek kodları Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kayıt altına
alınmaktadır.

Meslek kodu diğer konuların yanında çalışanların hak ettiği ücreti alabilmelerinin
sağlanması amacıyla da uygulanan bir sistemdir. Meslek kodları uygulamada çalışanın
mesleği ile uyumlu olarak SGK primi yatırılıp yatırılmadığının tespit edilmesi
maksadıyla da kullanılmaktadır.

Alt işveren işçileri bakımından meslek kodu uygulaması ise, hizmet alım ihalesi ile
işe alındığı andaki meslek kodunun bildirilmesi esasına dayanmaktadır. Buna karşın
söz konusu işçilerin fiili olarak yaptıkları iş, resmi olarak bildirilen meslek kodundan
farklı olabilmektedir. Dolayısıyla KHK ile sürekli işçi kadrosuna geçtiklerinde de fiili
çalışmalarına göre değil, resmi belirtilen meslek kodu ile geçişleri yapılmıştır.
Bu kapsamda Kurumumuza yapılan şikâyetlerin önemli bir bölümü ise, meslek
kodunun SGK’ya doğru bir şekilde bildirilmesi taleplerinden oluşmaktadır. Bunların
incelenmesinde, başvuru sahiplerinin fiilen yaptıkları iş ile meslek kodunun birbiri
ile uyumlu olup olmadığı hususu araştırılmakta, uyumsuzluğun tespit edilmesi
durumunda fiilen yapılan iş ile meslek kodunun birbiri ile uyumlu hale getirilmesi
hususunda tavsiye kararı verilmektedir. Nitekim bu konuda çok sayıda emsal karar
verilmiş, önemli bir içtihat birikimi oluşmuştur. 222

222 Bu konuda çok sayıda verilmiş kararlardan bazıları için bkz. 2020/95427 numaralı başvuru
hakkında verilen 10/02/2021 tarihli, 2020/95458 numaralı başvuru hakkında verilen 10/02/2021
tarihli, 2021/1759 numaralı başvuru hakkında verilen 26/05/2021 tarihli, 2021/3649 numaralı
başvuru hakkında verilen 24/06/2021 tarihli, 2021/6332 numaralı başvuru hakkında verilen
09/08/2021 tarihli, 2021/5945 numaralı başvuru hakkında verilen 19/08/2021 tarihli, 2021/8825
numaralı başvuru hakkında verilen 20/09/2021 tarihli Tavsiye Kararları, 2021/606 numaralı
başvuru hakkında verilen 29/03/2021 tarihli, 2021/425 numaralı başvuru hakkında verilen
18/05/2021 tarihli, 2021/4442 numaralı başvuru hakkında verilen 07/06/2021 tarihli, 2021/5644
numaralı başvuru hakkında verilen 07/06/2021 tarihli, 2021/4327 numaralı başvuru hakkında
verilen 17/08/2021 tarihli, 2021/9742 numaralı başvuru hakkında verilen 20/10/2021 tarihli Ret
Kararları, 2021/2348 numaralı başvuru hakkında verilen 07/04/2021 tarihli, 2021/9958 numaralı
başvuru hakkında verilen 02/08/2021 tarihli, 2021/8077 numaralı başvuru hakkında verilen
21/09/2021 tarihli, 2021/8079 numaralı başvuru hakkında verilen 27/09/2021 tarihli, 2021/8282
numaralı başvuru hakkında verilen 27/09/2021 tarihli Dostane Çözüm Kararları, 2021/8842
numaralı başvuru hakkında verilen 12/05/2021 tarihli Gönderme Kararı

2021 YILLIK RAPOR 355