Page 366 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

7.14.2.4 İmar Barışı ve Yapı Kayıt Belgesi
3194 sayılı İmar Kanunu’na eklenen Geçici 16 ncı madde ile 31/12/2017 tarihinden
önce yapılmış olan yapılar için imar affı getirilmiş, imar barışı olarak bilinen bu
imkândan gerekli şartları sağlayarak faydalanan yapılara da “yapı kayıt belgesi” verilmiştir.
Söz konusu maddenin 4 üncü fıkrasında, yapı kayıt belgesi verilen yapılarla ilgili alınmış
yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptal edileceği düzenlenmiştir.
Dolayısıyla gerekli şartları taşıması kaydıyla imar affından yararlanan yapılar için verilen
“yapı kayıt belgesi” yapılara, tıpkı ruhsatlı ve iskânlı yapılara tanınan bazı imkânları
sağlamakta, böylelikle de 3194 sayılı Kanun uyarınca söz konusu yapılar hakkında
mahalli idarelerce yıkım kararı verilememekte ve ilgililerine para cezası kesilememekte,
yine ilgili mevzuata uygun olması kaydıyla talep edilmesi halinde yapıya/yapılara geçici
olarak su, elektrik ve doğalgaz bağlanabilmekte, 238 ayrıca yapı kayıt belgesi alınan
yapılarda iş yeri açma ve çalışma ruhsatı da yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın
verilebilmektedir.
İmar barışı kapsamında Kuruma iletilen başvurulardan en dikkat çekeni, 2021 yılı ve
öncesinde yapılan, imar barışı kapsamında olmayan ancak öncesinde hakkında yıkım
kararı alınmış ya da henüz alınmamış yapılarla, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun
4 üncü maddesinde tanımlanmış olan ortak alanlarda, imar ve projeye aykırı bir şekilde
yapılan ve alınmış yapı kayıt belgesi bulunan kaçak yer ve eklentilere belediyeler
tarafından işlem yapılmamasına yönelik başvurulardır. Bu başvurulara yönelik olarak
yapılan inceleme ve araştırma sonucunda mevzuata aykırı bir şekilde düzenlendiği
değerlendirilen yapı kayıt belgesi/belgelerinin iptal edilmesi için önceki adıyla Çevre
ve Şehircilik Bakanlığına şimdiki adıyla da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği
Bakanlığına tavsiyelerde 239 bulunulmuş ve dostane çözüm kararları verilmiştir. 240
Ruhsat iş ve işlemlerine ilişkin olarak Kurumumuz tarafından idarelere tavsiyelerde
bulunulurken özellikle Anayasa, AİHS’nin Ek 1 No.lu Protokolü, 5393 sayılı Belediye
Kanunu, 3194 sayılı İmar Kanunu başta olmak üzere, “hukuk güvenliği”, “hukuki
belirlilik”, “idari istikrar”, “öngörülebilirlik” ve “haklı beklenti” ilkeleri ile
“cezaların şahsiliği” gibi şikâyet konusu özelinde ilgili hukukun genel ilkeleri ile iyi
yönetim ilkelerine vurgu yapılmıştır.
7.14.3 Altyapı Hizmetleri ve Belediyeler
Sanayileşmenin, küreselleşmenin, kentleşmenin, hızlı nüfus artışının giderek artması
gibi ekonomik ve demografik değişimler karşısında kişiler mahalli idarelerin kendilerine
eşit, tarafsız ve devamlılık arz edecek şekilde daha etkin ve kaliteli hizmet sunmasını
beklemektedir.

238 Yapı kayıt belgesi alınmış yapılara geçici olarak su, elektrik ve doğalgaz bağlanabilmesi hususuna
ilerleyen bölümde değinilecektir.
239 2021/5737 numaralı başvuru hakkında verilen 27/08/2021 tarihli Tavsiye Kararı
240 2020/100542 numaralı başvuru hakkında verilen 25/01/2021 tarihli, 2021/2773 numaralı başvuru
hakkında verilen 02/07/2021 tarihli Dostane Çözüm Kararları, 2021/10818 numaralı başvuru hakkında
verilen 29/06/2021 tarihli Gönderme Kararı, 2021/14052 numaralı başvuru hakkında verilen 24/09/2021
tarihli İncelenemezlik Kararı

2021 YILLIK RAPOR 365