Page 235 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

7.4.2.4 Nakdi Ücret Desteği

Bilindiği üzere, Covid-19 salgınının sosyal ve ekonomik hayata olumsuz etkilerinin
azaltılması amacıyla 7244 sayılı Kanun ile çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu kapsamda
Kanun’un 9’uncu maddesi ile istihdamı korumaya yönelik olarak, 4857 sayılı Kanun’a
geçici 10’uncu madde eklenmiştir. Söz konusu maddenin ikinci fıkrası uyarınca
işverene, tek taraflı olarak işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilme imkânı
getirilmiştir. Öte yandan aynı Kanun’un 7’nci maddesi ile 4447 sayılı Kanun’a eklenen
geçici 24’üncü madde uyarınca ise, işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa
çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçilere ücretsiz izinde bulundukları süre kadar
İşsizlik Sigortası Fon’undan nakdi ücret desteği verilmesi amaçlanmıştır.
Covid-19 salgını nedeniyle işvereni tarafından fiilen ücretsiz izin uygulamasına tabi
tutulan ve bu sürede uğradığı gelir kaybını nakdi ücret desteği ödemesi ile telafi
edebilecek durumda olan işçinin, sadece işvereninin sorumlu olduğu bildirimi
yükümlülüğünü tam ve eksiksiz olarak yerine getirmemesi nedeniyle söz konusu
ödemeden mahrum bırakılmasının, işçinin korunması ilkesine ve sosyal hukuk devleti
ilkesine aykırılık teşkil edeceğinden şüphe duyulmamalıdır.
İşverenin gerekli bildirim yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle nakdi ücret
destek talebi reddedilen başvuran hakkında, işveren tarafından yapılmış bildirimin
önceki işyeri sicil numarasıyla yapılması gerekçesiyle reddedilmesine yönelik Kurum
işleminde hukuka ve hakkaniyete uygunluk tespit edilememiş ve Tavsiye Kararı
verilmiştir. 92
7.4.2.5 Toplu İş Sözleşmesi Hükümlerinden Yararlanma Talebi

İşçiler yetkili sendikaya üye olmadan, başka bir sendikaya üyeliği devam ettirerek
ya da hiçbir sendikaya üye olmadan, işverene dayanışma aidatı dilekçesi vererek
toplu iş sözleşmesinden (TİS) yararlanma hakkına sahip olabilmektedir. Dayanışma
aidatı dilekçesi, verildiği günden başlayarak TİS’ten doğan hakların işçi tarafından
kazanılmasını sağlamaktadır. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun
39’uncu maddesine ilişkin Anayasa Mahkemesi kararının yayınlandığı 03.03.2021
tarihi itibariyle 6356 sayılı Kanun’un 39’uncu maddesinin dördüncü fıkrası “Toplu iş
sözleşmesinin imzası sırasında taraf işçi sendikasına üye olmayanlar, sonradan işyerine
girip de üye olmayanlar veya imza tarihinde taraf işçi sendikasına üye olup da ayrılanlar
veya çıkarılanların toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmeleri, toplu iş sözleşmesinin
tarafı olan işçi sendikasına dayanışma aidatı ödemelerine bağlıdır. Bunun için işçi
sendikasının onayı aranmaz. Dayanışma aidatı ödemek suretiyle toplu iş sözleşmesinden
yararlanma, talep tarihinden geçerlidir.” şeklini almıştır.

Kurumumuza yapılan şikâyet başvurularında başvuranlar, toplu iş sözleşmesinden
doğan hakların geriye dönük olarak taraflarına ödenmesini talep etmektedir.

92 2021/16216 numaralı başvuru hakkında verilen 08.03.2022 tarihli Tavsiye Kararı

234 2022 YILLIK RAPOR