Page 134 - kdk-sempozyum-1

Yine, yargı ile ilişkisi bağlamında;

Kolombiya ve Peru’da, Ombudsmanların faaliyetleri, acele idamların araştırılma-
sı, kayıp kişilerle ilgili davalar ve benzeri konular üzerinde yoğunlaşmıştır. İn-
ter-Amerikan Komisyonu, özerk ve bağımsız insan hakları Ombudsmanlarının
varlığının, Peru’da, insan haklarına saygıyı sağlayan en önemli unsurlardan birisi
olduğunu düşünmektedir. Öte yandan, Meksika, Kosta Rika, Arjantin, Brezilya ve
Şili’deki Ombudsmanlar, daha spesifik olarak, eğitimi, ekonomi idaresi (örneğin,
su, elektrik ve finansal hizmetler) , çalışma ve sosyal güvenlik konuları, çevre
sorunları, sağlık ve kültürel idare gibi alanları ilgilendiren sözde ikinci ve üçüncü
jenerasyon (nesil) hakları ile meşgul olmuşlardır. Bunlar, aynı zamanda, özelleş-
tirmenin ve sistemlerin ademi merkezileştirilmesinin neden olduğu anlaşmazlık-
ların çözümü için de çalışmışlardır. 32

Bir Avrupa Birliği analizinde, “Slovenya’daki insan hakları kurumu çok etkili ola-
rak uygulanmış ve onun çalışmaları, şartların geliştirilmesine ve demokrasinin ve
hukukun üstünlüğünün işlemesine katkıda bulunmuştur.” denilmektedir. Polonya
Ombudsmanı gibi dönüşüm yapan ülkelerdeki Ombudsmanlar, kuvvetler ayrımı-
na ve parlamento ile hükümet ve yargı arasındaki kontrol ve denge sisteminin
kurulmasına katkıda bulunmuştur.

Dünya Bankası araştırmasına göre Güneydoğu Avrupa ve Asya ülkelerinin ço-
ğunda, 2002-2005 yılları arasında yolsuzluk azalmıştır. Ancak, Ombudsmanın
I. Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu
yolsuzluğun azaltılmasındaki rolü abartılmamalıdır; buralarda insan hakları ih-
lalleri devam etmektedir. Ancak yine de, “Geçiş dönemindeki ülkelerde bulunan
Ombudsmanlar, batılı ülkelerdeki Ombudsmanlardan daha önemli bir rol oy-
namışlardır; çünkü Ombudsman demokratik şartların geliştirilmesine, hukukun
üstünlüğünün kuvvetlendirilmesine ve devlet kurumlarının modernizasyonuna
katkıda bulunmaktadır. 33
Bu da yargıya nazaran etkisinin göz ardı edilemeyeceğini göstermektedir.

Kaldı ki,

“Ombudsman, müfettiş, hakim veya mahkeme değildir. Hukukçu olması zorunlu
değildir. Ancak kamu yönetiminin işleyişini çok iyi bilmesi ve sorun çözme yete-

32. ŞAHİN, Agm., s.140
33. ŞAHİN, Agm., s.140

134 KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU