Page 138 - kdk-sempozyum-1

Görev alanına giren kurum ve kuruluşlarda periyodik veya ani denetimde bulu-
nabilir. Ombudsmanın kıdemli kadrosu da kendi başına denetimde bulunabilir.

Ombudsman, yapmış olduğu denetim, inceleme-soruşturma sonrası vardığı so-
nuçları, görüşlerini ve eleştirilerini yönetime bildirir, yönetimden tutum ve dav-
ranışlarını değiştirmesini isteyebilir, suç işlediği (disiplin-cezai) kanaatine vardığı
görevliler hakkında soruşturma açar veya açılmasını isteyebilir. Denetim sonuç-
larına göre, anayasaya aykırılık başvurusunda bulunma, yasal düzenleme ve re-
form önerilerinde bulunma yetkilerine sahiptir.
Ombudsman yıllık faaliyetlerini bir raporla parlamentoya sunar. Özel durum ve
soruşturmalarda da parlamentoya rapor sunma yetkisi vardır.

Ombudsmanın temel sorumluluklarından biri, özel çıkarları savunurken ülke ve
genel çıkarları da gözetmesi gereğidir. O nedenle Ombudsmanlar, özel çıkarları
savunurken genel toplum çıkarlarının özel çıkarlara kurban edilmesi sonucunu
doğuran biri tavır içinde girmekten özenle kaçınmaktadırlar.

Ombudsmanların sorumluluk taşıdığı bir alan da denetim, araştırma, inceleme,
soruşturma yaptıkları esnada ulaştıkları gizli bilgileri saklamaları gereğidir.

Gerçekten, yapılan yasal düzenlemeler ile bazı milli güvenlik konuları hariç her
türlü bilgi ve belgeye ulaşan Ombudsmanlar, bu bilgileri öğrendikten ve amacına
uygun olarak kullandıktan sonra gizlilik kuralına uymak durumundadırlar.
I. Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu
Keza, Ombudsmanların çözüme kavuşturdukları olayları açıklarken şikâyetçinin
izin vermemesi durumunda ad açıklamaktan da kaçınmaları gerekmektedir. 44

Ayrıca Ombudsman vatandaşı koruyucu işlevi nedeniyle, vatandaşların başvu-
rusu üzerine harekete geçer ve yakınma konusu olan konuları incelenip sonuca
ulaşmasını sağlamaya yönelik olarak her türlü bilgi ve belgeye ulaşabilme hakkı-
na sahiptir. Yönetimin ve yargının karar alma sürecine katılımı sonrası soruştur-
ma, ceza ve disiplini kovuşturmasını başlatmak dava açmak ya da savcıdan dava
açılmasını istemek yetkisine sahip olması oldukça önem arz etmektedir.
45
Diğer bir deyişle “… Ombudsmanlık kurumu yaptırımı olan bir kurumdan çok, bir
ikna kurumudur. Ve kendisi bir dosyayı incelerken her türlü idari birimdeki dos-

44. AKIN, Agm., ss. 530-531.
45. ULER, Agm., s. 1024.

138 KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU