Page 79 - kdk-sempozyum-1

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine göre, “…. tüm hak arayanlar için geçerli olan
bu âdil yargılanma ile ilgili hükmün amacı bu kişileri; yargılanma işlemlerinin sü-
rüncemede kalmasına karşı korumak….” tır. Ancak standart bir makul süre tes-
35
piti imkânsızdır. 36

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin değerlendirmesine göre; yargılama süresi-
nin 6. madde anlamında makûl olup olmadığı her olayın özelliklerine göre be-
lirlenmelidir. 37

Makul süre yalnız yargılama sürecinde mi dikkate alınacaktır? Yoksa mahkeme
kararının infazı bakımından da göz önünde bulundurulacak mıdır? Bu konu özel-
likle idarî yargı bakımından önemlidir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi “makul süre”yi infazda da aramaktadır. 38

Mahkeme başka bir dava için makul süre kabul edilebilecek olan 21 ayı AİDS
hastası için makul süre olarak kabul etmemiştir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
hastanın durumunu ve kısa yaşaması ihtimalinin yüksekliğini göz önüne alarak
yargılamayı kısaltabilecek yetkilerin kullanılmamış olmasından dolayı süreyi ma-
kul bulmamıştır. 39

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi; bazı davalarda ileri sürülen personel yeter-
sizliği, aşırı iş yükü, ulusal mevzuatın sebep olduğu gibi mazeretleri, yargılama
sürecinin uzamasının haklı gerekçesi olarak görmemektedir. 40

Mahkeme bir davada İsviçre Federal Mahkemesinin uzun bir süre dava dosyası
üzerinde işlem yapmadan hareketsiz kaldığını tespit etmiştir. İsviçre hükümeti
federal mahkemenin ağır bir iş yükü altında olduğunu istatistikler ile ortaya koy-

35. GÖZÜBÜYÜK, A.Şeref-Feyyaz GÖLCÜKLÜ: age., s.284-285 (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararı: Stög-
müller/Avusturya, 10.11.1969, Seri A (cilt no izlemektedir) 9, prg.5, Guincho/Portekiz, 10.7.1984, Seri A 81, prg.38,
Bock/Almanya, 29.3.1989, Seri A 150, prg.48). I. Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu
36. GÖZÜBÜYÜK, A.Şeref-Feyyaz GÖLCÜKLÜ: age., s.285.
37. BAŞPINAR, Ahmet: agm., s.35; GÖLCÜKLÜ, Feyyaz: agm. ; KALAY, Jale: agt., s.264; ÜNAL, Şeref: age., s.180-
182; GÖZÜBÜYÜK, A.Şeref-Feyyaz GÖLCÜKLÜ: age., s.285.
38. AKILLIOĞLU, Tekin: “İnsan Hakları ve Yönetim Hukuku, Avrupa Yönetim Hukukunun Oluşumunda Avrupa
İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının Rolü”, s.122-123 ve s.134-138, (s.117-138), 2000 Yılında İdarî Yargı Sempoz-
yumu, Ankara 11-12 Mayıs 2000, Ankara 2000, Danıştay Yayın Bürosu Yayınları No:59.
39. BAŞPINAR, Ahmet: agm., s.35-36; GÜLAN, Aydın: agm.
40. SANCAKDAR, Oğuz: “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Türk Yargı Sistemindeki Konumu ve Kararlarının
İdarî Yargı Hâkiminin Vereceği Kararlara Etkisi”, s.260, (s.211-293), Sempozyum, Danıştay ve İdarî Yargı Günü 139.
Yıl, 11 Mayıs 2007, Ankara 2008, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları, No:74; KALAY, Jale: agt., s.267; ÇİFTÇİ,
Erhan: agm.; GÖZÜBÜYÜK, A.Şeref-Feyyaz GÖLCÜKLÜ: age., s.287.

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU 79