Page 78 - kdk-sempozyum-1

D. Kamu Denetçiliği Kurumu’nun Görev Alanı Açısından Yargı
Sürecinin Uzaması Halinde Makûl Süre Kavramı 31

Makul süre konusunda; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “Ậdil Yargılanma
Hakkı” başlıklı 6. maddesine göre 1. Herkes …. davasının makûl bir süre içinde
hakkaniyete uygun… ve açık olarak görülmesini istemek hakkına sahiptir..” Ana-
32
yasamızın 36. maddesinde de herkese âdil yargılanma hakkı tanınmıştır. 33

Anayasamızın 90. maddesine göre usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlera-
rası antlaşmalar kanun hükmündedir. 34

31. “Makûl süre” konusunda fazla bilgi için bkz. AKINCI, Müslüm: İdarî Yargıda Âdil Yargılanma Hakkı, Ankara
Mayıs 2008, xxv+635 sayfa, Turhan Kitabevi Yayınları; BAŞPINAR, Ahmet: “İdarî Yargıda Makûl Süre İçin Öneriler”,
s.35-47, Sempozyum, Danıştay ve İdarî Yargı Günü 136. Yıl, 11 Mayıs 2004, Ankara 2004, Danıştay Tasnif ve Yayın
Bürosu Yayınları No:71; BÜLBÜL, Erdoğan: “Fransız İdarî Yargılama Hukukunda İvedî Yargılama Usûlleri Reformu”,
s.63, (s.63-95), Sempozyum, Danıştay ve İdarî Yargı Günü 134. Yıl, 10-11 Mayıs 2002, Ankara 2002, Danıştay Başkan-
lığı; ÇİFTÇİ, Erhan: “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığı Altında Âdil Yargılama İlkesi ve İdarî Yargı”,
Danıştay Dergisi, 106 Sayılı Dergi, (www.danistay.gov.tr.26/12/2005); GÖLCÜKLÜ, Feyyaz: “Yargılama Makamları
Önünde Makûl Süre”, İnsan Hakları Merkezi Dergisi, Mayıs-Eylül 1991, C.1, S.2-3; GÖZÜBÜYÜK, A.Şeref-Feyyaz
GÖLCÜKLÜ: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulanması, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yar-
gılama Yöntemi, 11. Ek Protokole Göre Hazırlanıp Genişletilmiş 7. Bası, (Altıncı Basıdan Tıpkı Bası), Ankara Aralık
2007, s.284-285 (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kararı: Stügmüller/Avusturya, 10.11.1969, Seri A (cilt no
izlemektedir) 9, prg.5, Guincho/Portekiz, 10.7.1984, Seri A 81, prg.38, Bock/Almanya, 29.3.1989, Seri A 150, prg.48),
XVI+578 sayfa, Turhan Kitabevi Yayınları; GÜLAN, Aydın: “Fransa’da İdarî Yargının Etkinliğini Sağlama Arayışları”,
İdarî Yargının Yeniden Yapılandırılması ve Karşılaştırmalı İdarî Yargılama Usulü Sempozyumu, 11-12 Mayıs 2001,
Ankara 2003, Danıştay Yayınları No:63; HEINTZ, Jean-Jacques: “Mahkemelerin Yönetimi ve Adaletin Kalitesi Ko-
nusuna Kısa Bir Giriş (Pourquoi Une Session Consacree Aux Themes de L’Administration des Jurisdictions et de La
Qualite de la Justice?)”, s.23, (s.19-34 ve s.343-360), Mahkemelerin Yönetimi ve Adaletin Kalitesi Semineri (Editör:
Mehmet TİRYAKİ, Ankara [basım yılı yok]I 394 sayfa, Türkiye Adalet Akademisi Yayınları; KALAY, Jale: AİHM
Kararları Işığı Altında Etkili ve Etkin Bir İdarî Yargı Denetimi, Ankara 2005, [4]+11+[13]+294+XI sayfa, T.C. Ankara
I. Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı [basılmamış yüksek lisans tezi]; ODYAKMAZ,
Zehra: “Time in Law and Issue of Reasonable Period of Time in Administrative Judiciary (Hukukta Zaman ve İdarî
Yargıda Makûl Süre Konusu)”, Pravni zivot casopis za pravnu teoriju i praksu, Tematski Broj, Pravo I Vreme, 22
godina kopaonicke skole prirodnog prava, udruzenje pravnika srbıje, Broj 11, Beograd 2009, Tom III, p.25-52; OD-
YAKMAZ, Zehra: “Hukukta Zaman ve İdarî Yargıda Makûl Süre Sorunu”, s.1-31, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi
(Üç Ayda Bir Yayınlanan Hakemli Bir Dergidir), “Adalet İçin Bilgi”, Temmuz 2010, Y:1, S.2; TOKLU, Hakan: “İdarî
Yargıda Âdil Yargılanma İlkesi”, www.emniyet.gov.tr/stratejigelistirmeDBL.dgi/37/web/makaleler/hakanTOKLU1.
htm; ÜNAL, Şeref: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, İnsan Haklarının Uluslararası İlkeleri, [basım yeri ve yılı yok],
XVIII+556 sayfa, TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları, No:89; ZABUNOĞLU, Yahya K.: “Âdil Yargılanma
Hakkı ve İdarî Yargı”, İzmir Barosu Yargı Reformu 2000 Sempozyumu, 7. Oturum, İzmir Barosu İnternet Sitesi(www.
izmirbarosu.org.tr).
32. İç hukukumuzun bir parçası olan AİHS’nin 6. maddesi: “Âdil yargılanma hakkı 1. Herkes, gerek medenî hak ve
yükümlülükleriyle ilgili nizalar gerek cezaî alanda kendisine yöneltilen suçlamalar konusunda karar verecek olan,
yasayla kurulmuş bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından davasının makûl bir süre içinde, hakkaniyete uygun
ve açık olarak görülmesini istemek hakkına sahiptir...”
33. 1982 Anayasası: “Hak Arama Hürriyeti” Madde 36- (Değişik:3.10.2001-4709/14 md.) Herkes, meşru vasıta ve yol-
lardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile âdil yargılanma
hakkına sahiptir. Hiçbir mahkeme görev ve yetkisi içindeki davaya bakmaktan kaçınamaz.”
34. 1982 Anayasası md. 90: “Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir.
Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. (Ek: 7.5.2004-5170/7 md.)
Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı ko-
nuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır.”

78 KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU