Page 75 - kdk-sempozyum-1

Burada Ombudsman “tamamlayıcı” fonksiyonuna bakmak lâzımdır.

B. Kamu Denetçiliği Kurumu’nun Yargının Tamamlayıcısı Olması

Hukuka uygun bir idarî işlemle ilgili olarak kanun hükümlerinin tatmin edici bir
sonuç getiremediği, genellikle hakkaniyet ilkesine başvurulması gereken durum-
larda Ombudsman esas fonksiyonu ortaya çıkmaktadır. Eğer Ombudsman görevi
idarenin sâdece eylem ve işlemlerini incelemek olsa bu denetim yargısal dene-
timden farksız olur. Bu tür sınırlama Ombudsman amacına da ters düşer. O halde
Ombudsman görevi idarenin eylem ve işlemlerinin hukuka ve ihtiyaca uygunluk
denetiminin yanında idarenin tutum ve davranışlarını da incelemektir. 26

Ombudsman idarî yargı yanında tamamlayıcı bir görev yapmaktadır.

Tamamlayıcı görevden anlaşılması gereken şudur: 27

“Anayasamıza göre idarî yargı idarenin eylem ve işlemlerini hukuka uygunluk açı-
sından denetler. Eğer bir idarî eylem veya işlem hukuka uygunsa idarî yargının
yapabileceği bir şey yoktur, ama “hukuka uygun işlem” konusunda da çok farklı
durumlar olabilir. İnsan haklarına saygı açısından, hakkaniyet açısından, yerinde-
lik açısından başka çözümler de olabilir.

İşte kamu denetçisinin yapması gereken; böyle bir çözümün bulunmasına yar-
dımcı olmaktır. Bu anlamda kamu denetçisi idarî yargının tamamlayıcısı niteli-
ğindedir. Ombudsman, idarî yargının; incelemesini yaparken göz önünde bulun-

fazla bilgi için bkz. WESTERHÄLL, Lotta Vahine: “The Sweedish Parliamentary Ombudsmen”, s.117-123, “İsveç Par-
lâmento Ombudsmanları (Çeviren: Nazlı Hilâl ÇELİK)”, s.124-130, Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık)
Sempozyumu, 09 Mart 2011, Bildiriler Kitabı, International Ombudsman Symposium, 9 March 2011, Proceedings
(Editörler: Niyazi ÖKTEM, Nermin KATMER): 1. Baskı, İstanbul Haziran 2012, viii+165 sayfa, Doğuş Üniversitesi
Hukuk Fakültesi, Doğuş Üniversitesi Yayınları:6.
İngiltere uygulaması için bkz. KOÇAK, Mustafa: “Kamu Denetçiliği Kurumu: İngiltere Örneği”, s.131-141, “The
Office of Ombudsman: British Model”, s.142, Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu, 09
Mart 2011, Bildiriler Kitabı, International Ombudsman Symposium, 9 March 2011, Proceedings (Editörler: Niyazi
ÖKTEM, Nermin KATMER): 1. Baskı, İstanbul Haziran 2012, viii+165 sayfa, Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi, I. Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu
Doğuş Üniversitesi Yayınları:6.
Almanya uygulaması için bkz. ROBBERS, Gerhard: “Ombudsman in Germany”, s.46-49, “Almanya’da Kamu De-
netçiliği (Çeviren: Cihan TÜRKER)”, s.50-53, Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu, 09
Mart 2011, Bildiriler Kitabı, International Ombudsman Symposium, 9 March 2011, Proceedings (Editörler: Niyazi
ÖKTEM, Nermin KATMER): 1. Baskı, İstanbul Haziran 2012, viii+165 sayfa, Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi,
Doğuş Üniversitesi Yayınları:6.
26. Danıştay Raporu (Hazırlayanlar: SANCAR, Dalova -Zafer KANTARCIOĞLU-Turgut CANDAN-Sinan YÖRÜ-
KOĞLU-Mehmet ÜNLÜÇAY): Danıştay’ın, Adalet Bakanlığı’nın 5.10.1998 tarih, B.03.0.KGM.0.00.00.01.590 sayılı
yazısına cevaben T.C. Danıştay Başkanı tarafından Adalet Bakanlığı Kanunlar Genel Müdürlüğüne gönderilen Gen.
Sek. 407 sayılı ve 28.10.1998 tarihli Yurttaş Sözcülüğü Kanun Tasarısı Taslağı Hakkında Rapor, s.6.
27. TÜRK, Hikmet Sami: agk., s.50; Danıştay Raporu, s.4 vd.

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU 75