Page 26 - KDK

24 OMBUDSMANLIKLAR HAKKINDA KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME

Uluslararası Barolar Birliği tarafından 2018’de Ombudsmanlık program-
ları hakkında hazırlatılan bir rapor, aşağıdaki tespitlerde bulunmuştur:
43

Ombudsmanlık kurumlarının tam olarak etkili olabilmeleri için, farklı arka
planlardan gelen ve farklı ihtiyaçları olan bireylerin Ombudsmanlık hizmet-
lerinden hem haberdar olmaları hem de bu hizmetlerden rahat bir şekil-
de yararlanıyor olmaları gerekmektedir. Bu rapor için yapılan araştırmalar
birçok Ombudsmanlığın, belirli grupların hizmetlerine erişimde karşılaştık-
ları zorlukların son derece bilincinde olduklarını ve bu zorlukların, adaletin
kalitesini etkilemeden yeterli bir şekilde ele alınmasını sağlamaya yönelik
adımlar attıklarını ortaya koymuştur.

Ombudsmanlıkların, bireylerin kuruma erişmeleri için yeterli yardım
sağlayabilmeleri aynı zamanda bütçeye de bağlıdır. İç düzenlemeler,
çeviri gibi çeşitli engellerin bulunduğu durumlarda fiziksel erişime yar-
dımcı olmak amacıyla izlenecek bir prosedür öngörmelidir.
Ombudsmanlığa elektronik erişim, birçok bireyin şikâyette bulunması-
nı kolaylaştırırken bu, özellikle okuma yazma bilmeyen bireyler, dijital
dünyadan uzak bireyler, daha az eğitimli bireyler ve yoksul bireyler
için sorunları çözmez. Bu nedenle, halkın kurumla kişisel temas kur-
masını sağlayan bölgesel ofislere (veya belediye binasında ya da yerel
ofiste kalıcı bir alana) sahip olmak çok faydalıdır. Özellikle Türkiye gibi
büyük bir ülkede, nüfusun önemli bir kısmının Ombudsmanlığı etkili bir
şekilde kullanmasını sağlamak önemlidir.
Korona pandemisi boyunca birçok Ombudsmanlık, acil durum önlem-
leri ve bunların insan hakları ve özgürlükleri üzerindeki etkileri konu-
sundaki tartışmalara evden çalışma yoluyla aktif olarak katılmaktadır.
Olağanüstü hâl (pandemi) durumunda bile insan hak ve özgürlüklerinin
gözetilmesinin önemini vurgulamak için paylaşımlar hazırlamışlar ve
savunmasız grupların özel olarak korunması çağrısında bulunmuşlar-
dır. Örneğin Portekiz’de, Ombudsmanlık Kurumu olağanüstü hâl rejimi

43 J Beqiraj, S Garahan and K Shuttleworth, Ombudsmanlık programları ve adalete et-
kin erişim: Uluslararası uygulamalar ve eğilimler üzerine bir çalışma, Uluslararası Barolar
Birliği, Ekim 2018.