Page 206 - soma rapor 30122014

2.2.5. Sendikaların İş Sağlığı ve Güvenliği Alanındaki Rolü

Yeraltı kömür madeni ocaklarındaki iş güvenliği koşullarına ilişkin incelemelerimizde

karşılaştığımız bir diğer önemli husus, işçi sendikalarının iş güvenliği alanındaki ilgi
düzeylerinin ve bilgi birikimlerinin eksikliği olmuştur. İş kazalarının önlenmesinde, çalışma

hayatında yer alan her aktörün sorumluluğu bulunduğu gözden kaçırılmamalıdır.

Ülkemizde işveren kesiminin olduğu gibi, işçiler ile sendikaların iş sağlığı güvenliği

bilinci ve kültürünün yeterli düzeyde olmadığı açıkça ortadadır. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu
İş Sözleşmesi Kanunu ile sendikalara doğrudan iş güvenliği ve sağlığı konusunda açıkça görev

verilmemiş olsa dahi, işçi ve işveren arasında çalışma şartlarını müzakere etmek ve toplu iş

sözleşmelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile eğitim konularını da gözeten sendikaların, bu konuda
faaliyetlerde bulunması gerekmektedir. Fakat işçi sendikalarının geneli için iş sağlığı güvenliği

koşullarının gündemlerinde son sıraları işgal ettiklerini söylemek yanlış olmayacaktır.
Sendikaların örgütsel yapılarına bakıldığında dahi, iş sağlığı ve güvenliği alanına yeterince

eğilmedikleri kolaylıkla anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere, 301 işçimizin ölümü ile neticelenen kazanın yaşandığı maden

işletmesinde sendikal örgütlenme yapılmıştır. Bununla beraber, gerek sendika şubesi gerekse
konfederasyon düzeyinde gerçekleştirilen görüşmelerde, işyerinde iş sağlığı güvenliğini

kurallarına uyulup uyulmadığına ilişkin herhangi bir izleme mekanizması bulunmadığı ifade

edilmiştir.

Gerek sendika yöneticilerinin vermiş oldukları beyanatlar gerekse sendikaların

faaliyetlerini yoğunlaştırdıkları alanlar, önceliğin ‘işçilerin evlerine ekmek götürebilmesine’,
yani istihdam, iş güvencesi, ücret ve sosyal haklara verildiğini göstermektedir. Türkiye’de karşı

karşıya bulunduğumuz işsizlik sorunu göz önüne alındığında, belirli ölçülerde makul
karşılanabilecek olan bu yaklaşımın devamında, maalesef işçiler ile birlikte sendikaların da iş

sağlığı ve güvenliği açısından üzerlerine düşen hususları yerine getirmeksizin işi akışına

bırakma anlayışıyla hareket ettiği anlaşılmaktadır. “Bize bir şey olmaz” düşünce tarzı ile gerekli
önlemlerin alınmadığı durumlar, yaşanan iş kazalarının büyük kısmının önlenebilir olduğunu

gösteren güvenlik kültürü raporlarına acı istatistikler olarak kaydedilmektedir.

Yaşanan büyük iş kazalarından sonra sendika ve konfederasyon yetkililerinin vermiş

oldukları demeçlerde iş güvenliğinin tesis edilmesine yapılan vurgu elbette önemlidir. Ancak
bu iradenin, kazalar yaşanmadan önce ortaya konması gerekmektedir.

192