Page 103 - yargi-ozel-raporu

düzleminde de ciddi bir konum teşkil etmektedir. Bireyler, yaşadık-
ları uyuşmazlıklar üzerine, hukuk devleti ilkesinin gereği olarak ihlal
edilen haklarının kendilerine teslim edilmesi için kanunla kurulmuş,
tarafsız ve bağımsız olan yargı mercilerine başvurmakta; bu merciler-
den mümkün olan en kısa sürede iddialarını değerlendirerek hüküm
kurmalarını talep etmektedir.
(155) Toplum sözleşmesi kuramcılarının ifade ettiği gibi, kendi hakkı-
nı daha kısa sürede kendisi elde edebilme potansiyeline sahip olan bi-
reyler, kendilerinden daha güçlü bir varlığa karşı haklarını koruyama-
yacakları olasılığı karşısında, haklarını savunma yetkisini kendilerinin
kurduğu, ancak daha uzun bir süre zarfında haklarını teslim edebilme
potansiyeline sahip olan bir üst varlığa verme hususunda mutabakat
kurmuş, bu varlığın hükmüne razı olmayı kabul etmişlerdir. Geciken
adaletin adalet sayılamayacağı düsturundan hareketle, hakları koruma
ve haksızlıkları cezalandırma hususunda meşru fiziki cebir kullanma
tekelini elinde bulunduran devlet aygıtından, haklarının teslimini
“makul bir süre zarfında” istemek de bireylerin temel hakkıdır.

(156) Ülkemizde, yargının en önemli sorunlarından birisi, hiç şüp-
hesiz yargılamaların genellikle uzun sürmesi, diğer bir ifadeyle ma-
kul süre içerisinde sonuçlandırılamamasıdır. Bu durum, ister istemez
bireylerin yargı mercilerine, dolayısıyla devlet aygıtına olan güvenini
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
derinden sarsmaktadır. Bireyler açısından ortaya çıkan bu tabloya
koşut olarak yargı camiası da yoğun bir baskı altına girmekte; bu
baskı da maalesef yargılama süreçlerinin iyice uzamasına yol açmak-
ta; dolayısıyla nitelikli ve adil kararlar verilmesini engellemektedir.
Zira, “bir yargılamanın adil olabilmesi, her şeyden önce yargılamanın
55
makul sürede bitirilmesini gerektirir.” “Toplumun yargı organlarına
olan güveninin korunabilmesi, hakkın gerçek sahibine bir an önce tes-
liminin sağlanması ve uyuşmazlığın taraflarının en kısa süre içerisinde

55 ÖZGEN, Eralp, Adil Yargılanma Hakkının Boyutları, Çağdaş Hukukçular
Dergisi, Aralık 1997, sf. 59: aktaran, ÇELİK, Adem, 1982 Anayasası’nda Adil
Yargılanma Hakkı, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Anayasa Huku-
ku Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2006, sf. 110-111.

76