Page 115 - yargi-ozel-raporu

adına tam bir güvence sağlanmamıştır. Nitekim CMK’nın “Hük-
mün Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar” başlıklı 230 uncu
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde “dosya içerisinde bulunan
ve hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen delillerin ayrıca ve açıkça
gösterilmesi” gerektiğinin hüküm altına alınmasıyla yetinilmiş; bu
delillerin hâkimin kanaatini etkilemeyecek şekilde dosyadan çıkarıl-
masına ilişkin bir usul öngörülmemiştir.

(177) Hukuka aykırı yöntemlerle elde edilmiş delillerin dava dosya-
sında bulunması ve bu suretle hâkimin vicdani kanaatini olumsuz
yönde etkileyebileceği şüphesi, birçok hukuk sisteminde tartışılmış
ve buna ilişkin olarak çeşitli uygulamalar geliştirilmiştir. Ancak hu-
kuka aykırı yöntemlerle elde edilen delillerin yargılama sürecini et-
kilemesini asgari düzeye indirmek açısından, Türk hukuk sisteminde
uygulanması halinde yarar sağlayacağı düşünülen “önerinin” ne ola-
cağı hususuna değinildiğinde; hukuka aykırı usullerle elde edildiği
tespit edilen deliller, tespit edilme zamanına göre soruşturma safha-
sında veya kovuşturma safhasının başında “hukuka aykırı yollardan
elde edilen delil” kabul edilerek ayrı bir yerde veya kapalı mühürlü
zarfta saklanması ve yargılamanın ilerleyen safhalarının sağlıklı ve
objektif şekilde yürütülmesini sağlayacaktır. Temyiz incelemesinde
verilen “hukuka aykırı yoldan elde edilen delil” tespit ve takdirinin
denetlenmesi maddi gerçeğe ulaşılma adına hakkaniyete uygun ola-
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
caktır. Unutmayalım ki CMK devrim niteliğindeki düzenlemesiyle
“mağdur haklarını” hüküm altına almıştır.

(178) Doktrindeki bir görüşe göre; hukuka aykırı şekilde elde edil-
miş deliller, mahkeme tarafından, yapılan işleme ve bu işlemin ka-
nunla düzenlenmesi ile korunmak istenen hukuki menfaate göre
67
sınıflandırılmalıdır. Hukuka uygunluk belirlenirken, şekli huku-
ka aykırılıklar dikkate alınmamalı, hukuka aykırılığın temelde öze
ilişkin olan kısımları denetlenmelidir. Hukuka aykırı yöntemle elde
edildiği tespit edilen delili, karar verirken kullanıp kullanmamak hâ-
68
kimin takdirine bırakılmalıdır. Sonuçta verilen karar sanığın “adil
yargılama hakkını” ihlal etmeyecekse, hukuka aykırı olan delilin

67 KUNTER Nurullah, YENİSEY Feridun, NUHOĞLU, Ayşe, Ceza Muhake-
mesi Hukuku, Beta, 16. Bası, sf. 1084.
68 KUNTER, YENİSEY, NUHOĞLU, age, sf. 1084-1085.

88