Page 262 - yargi-ozel-raporu

Mahkemesi’nin 7.3.1989 günlü, E. 1989/1, K. 1989/12 sayılı kararı-
na aykırı olmayan ve Yükseköğretim Kurumlarında, çağdaş kıyafet ve
görünüme ters düşen dinsel nitelikli kılık ve kıyafetin serbest bırakılma-
sını öngörmeyen, ancak yürürlükteki yasalara aykırı olmamak kaydıyla
kılık ve kıyafette serbestlik tanıyan “Ek Madde 17”nin Anayasa’ya ay-
kırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE” ifadelerine yer vermek
suretiyle doktrinde “yorumlu red kararı” olarak bilinen hükmü tesis
etmiştir. Burada Anayasanın 153 üncü maddesinin anılan fıkrasında
belirtildiği gibi bir iptal kararı söz konusu olmamasına karşın, Mah-
kemenin yukarıdaki yorumları, Kanun koyucunun düzenlemeyi
gerçekleştirmesindeki amacı dışlayan ve bir anlamda onun yerine ge-
201
çerek karar tesis eden noktaya ulaşmıştır. Farklı düzeylerde olmak
kaydıyla AYM’nin başka kararlarında da bu tür değerlendirmelere Bölüm 5 Anayasa Yargısı
202
rastlanabilmektedir. Mahkemenin anayasal sınırlarını, zorlaması-
na sebep olan bu yaklaşımın, tüm hukuk düzenini derinden sarsan
etkileri olabilmektedir. Ancak bu konuda insan hakları ve duyarlığı
geliştikçe, Avrupa müktesebatı da gözetilerek hukukun üstünlüğü
çizgisine gelinmektedir.
(463) Yukarıda değinildiği gibi, AYM’nin anayasaya uygunluk
incelemesi sırasında, hukukilik denetimi yapması ve yerinde-
lik denetimine kayan yaklaşımlardan kaçınması gerekmektedir.
Aksi durum, Anayasanın 7 nci maddesinde devredilemez olduğu
belirtilen yasama yetkisinin, Mahkeme tarafından gasp edilme-
si sonucunu doğuracaktır. Oysa AYM, kurucu iradeyi yansıtan
203
Anayasanın koruyuculuğunu üstlenerek, ona uygun iş ve işlemler
yapması beklenen devlet kurumlarının başında gelmektedir. Bunun-
la birlikte denetim sınırına uyulmaması karşısında herhangi bir mü-
eyyidenin bulunmaması da, yerindelik denetimi yasağının tamamen
üyelerin vicdanına kalması gibi bir duruma neden olmaktadır. Yargı

201 ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, 2014, sf. 452-
453.
202 Benzer yöndeki kararlar için bkz. Anayasa Mahkemesinin 03/12/1991 tarihli
ve 1991/4 E. 1991/45 K. sayılı kararı; Anayasa Mahkemesinin 13/06/1985
tarihli 1984/14 E. 1985/7 K. sayılı kararı.
203 Benzer yöndeki değerlendirmeler için bkz. TURABİ, Selami, Anayasa Mah-
kemesinin Yapısal Sorunlarına Çözüm Önerileri, Akademik Teklif-Hukuk ve
İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 3, 2014/2, sf. 13.

235