Page 366 - yargi-ozel-raporu
P. 366
401
nıştay’ın kökeni olan Şura-i Devlet kurulmuştur. Bununla birlik-
te, Şura-i Devletin kararlarının icrası sadaret makamının onayına
bırakılarak tutuk adalet sistemi uygulanmıştır. 402
(709) II. Meşrutiyetin ilanından sonra 18/07/1908 tarihinde Şura-i
Devlet yeniden kurulmuş, 1922 tarihinde İstanbul Hükümeti tara-
fından kaldırılıncaya kadar görevine devam etmiştir.
2.2. Cumhuriyet Dönemi
(710) Atatürk’ün devlet teşkilatı içerisinde Şura-i Devlet’in eksik ol-
masını sakıncalı görerek yeniden kurulması yönünde görüş beyan
etmesi üzerine, 1924 Anayasasında Şura-i Devlete yer verilmiştir.
23/11/1925 tarihinde 669 sayılı Şûrayı Devlet Kanunu yürürlüğe
girmiştir. Bu Kanunla Şûrayı Devlete başka bir makamın onayına
tabi olmaksızın karar verme yetkisi tanınmış ve tutuk adalet sistemi
terk edilmiştir.
(711) Öncelikle üç idari ve bir dava dairesinden oluşan Şûrayı Dev-
lette 21/07/1931 tarihinde yürürlüğe giren 1859 sayılı Kanun ile
artan iş yükü nedeniyle dava dairesi sayısı ikiye, 30/12/1938 tarih
ve 3546 sayılı Kanun ile dörde, 22/06/1959 tarihinde çıkan Kanun
ile beşe çıkarılmış, böylelikle Şûrayı Devletin yargısal yönü giderek
ağırlık kazanmıştır. Bu husus 1961 Anayasası ile anayasal düzeyde Bölüm 9 İdari Yargı
tescil edilmiştir. Şöyle ki; 1924 Anayasasında “Yürütme Görevi” baş-
lıklı üçüncü bölümünde yer alan Şûrayı Devlet, 1961 Anayasasının
“Yargı” bölümünde “Danıştay” ismiyle düzenlenmiştir.
(712) 31/12/1964 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe
giren 521 sayılı Danıştay Kanununa göre, Danıştay 3 idari ve 9 dava
dairesi olmak üzere 12 daireden oluşmaktadır.
(713) Danıştay’ın 1961 Anayasası döneminde; terfi edemeyen ya da
resen emekliye sevk edilen subaylar hakkında verdiği iptal kararları
askeri çevrelerde rahatsızlığa neden olmuş, Danıştay kararıyla gene-
ralliğe terfi eden kişiler hakkında “Danıştay paşası” tabiri kullanıl-
401 ÖZDEŞ, Orhan, Danıştay ve Tarihi Gelişimi, DD, S. 1, sf. 24.
402 ŞENLEN, age, sf. 405.
339