Page 364 - yargi-ozel-raporu

hukuku” denilen ayrı bir hukuk dalı ve idarenin eylem ve işlemlerini
denetlemekle görevli ayrı bir yargı kolu olan “idari yargı” bulun-
maktadır.

(701) İdari yargı düzeninde, çeşitli idari yargı yerleri ve bunların
üstünde de, “Danıştay” ya da “Yüksek İdare Mahkemesi” bulunur.
İdarenin işlem ve eylemlerinin yargısal denetiminde kural olarak
idari yargı yerleri görevlidir. Bununla birlikte; bazı idari işlemler,
idari yargının görev alanı dışında tutulmuş, adli yargı tarafından çö-
zümlenmesi öngörülmüştür.

(702) İdare hukuku gibi idari yargı da Fransa’da doğmuş ve gelişmiş-
tir. Fransa’da ortaya çıkan idari yargı sistemi ülkemizi olduğu gibi,
İtalya, İspanya, Portekiz, Mısır, Lübnan, Almanya, Belçika gibi ül-
keleri de etkilemiştir. 394

(703) Yargı birliği sisteminde ise, idarenin işlem ve eylemlerinin de-
netimi genel mahkemeler tarafından yapılmaktadır. “Adli idare” sis-
temi de denilen bu düzende, idare ile birey aynı düzeyde tutulmakta,
395
bunlara aynı hukuk kuralları uygulanmaktadır. İdarenin işlem ve
eylemlerinin denetlenmesi için ayrı bir yargı düzeni bulunmamak-
tadır.
(704) Ülkemizde de idari yargı sistemi benimsenmiştir. Anayasa Bölüm 9 İdari Yargı
Mahkemesi, idari yargı hâkimlerinin gerektiği durumlarda adli yar-
gıya nakledilmesine ve tersine izin veren Kanunun iptali istemiyle
açılan davada, 1982 Anayasasının yargı ayrılığını benimsediği sonu-
cuna ulaşarak, düzenlemeyi Anayasanın 140, 154 ve 155 inci mad-
delerine aykırı bulmuştur. 396

394 GÖZÜBÜYÜK, Yönetsel Yargı, sf. 5.
395 GÖZÜBÜYÜK, Yönetsel Yargı, sf. 4.
396 Anayasa Mahkemesinin 28/02/1989 tarihli ve 1988/32 E., 1989/10 K. sayılı
kararı: “Adli ve idari yargı yolu ayırımı, uyuşmazlıklara uygulanan kurallardan
değil, anlaşmazlığın kaynaklandığı esaslardaki ayrılıktan ileri gelmektedir. Bu
nedenle, adli yargı alanındaki bir uyuşmazlığın idari yargı hâkimine, idari yargı
alanındaki bir uyuşmazlığın adli yargı hâkimine götürülmesi sonucunu doğu-
racak biçimde görevlendirmeye elverişli düzenleme, Anayasa’nın öngördüğü
yargı ayrılığı ilkesi ile çelişecektir.”

337