Page 406 - yargi-ozel-raporu

salt kendi kudret ve bilgisinden neşet eden işlemlerdir. Bu işlemlere
ilişkin birey ve devlet arasındaki uyuşmazlıkların çözümlenmesine
kadar işlemin yürürlüğünün durması, hem toplumsal barış hem de
hukuki güvenlik ilkesi çerçevesinde değerlendirildiğinde adil bir çö-
züm yolu olarak kabul edilebilir. 458

(813) Vergi yargılamasının kendisine özgü diğer bir yönü ise, ispat ve
delil kurumlarının vergi uyuşmazlıklarındaki tezahürüdür. İdari yar-
gıda ispat ve delile ilişkin hükümlerde İYUK’un 31 inci maddesinde,
HMK ve VUK’a atıfta bulunulmuştur. VUK, ispata ilişkin olarak
diğer kanunlardan farklı bir düzenleme ihdas etmektedir. Kanunun
3 üncü maddesine göre; “İspat: Vergilendirmede vergiyi doğuran
olay ve bu olaya, ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır.” Bu
hükme istinaden vergi uyuşmazlıklarında vergiyi doğuran olay ve di-
ğer işlemlerin gerçekliğinin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu
sebeple gerçekliğin ispatı için “Vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin
muamelelerin gerçek mahiyeti yemin hariç her türlü delille ispatlanabi-
lir. Şu kadar ki, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan
şahit ifadesi ispatlama vasıtası olarak kullanılamaz.” hükmü ile yemin
delili dışındaki tüm deliller geçerli kabul edilmiştir. Ancak hük-
459
mün son fıkrasında “İktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya
olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia
olunması halinde ispat külfeti bunu iddia eden tarafa aittir.” ifadesi ile Bölüm 9 İdari Yargı
ispat külfeti tersine çevrilmiştir. Resen araştırma ilkesinin uygulan-
dığı davalarda ispat yükünden söz edilmesi ilk bakışta çelişkili görü-
lebilir. Ancak resen araştırma ilkesi mahkemenin işleyişine ilişkin bir
ilke olmasına rağmen, ispat külfeti idarenin işlemlerinin hukuka ay-

458 “…İşte vergi uyuşmazlıklarında idari işlemden etkilenen taraf olarak mükelle-
fin zarar görmesini engellemek maksadıyla vergi yargısında da uygulama alanı
bulan yürütmenin durdurulması kurumu, yargı süreci tamamlanana kadar ida-
ri işlemin neticelerinin doğmasını engelleyen bir kurum olarak karşımıza çık-
maktadır.” Bkz. ORGAN, İbrahim, ÇOŞKUN KARADAĞ, Neslihan, Türk
Vergi Yargısında Yürütmenin Durdurulması-I, Çukurova Ünv. SBE. Dergisi,
Cilt 21, Sayı3, 2012, sf. 67.
459 Maddede, tanık beyanının, vergiyi doğuran olayla ilgisinin tabii ve açık bu-
lunmaması durumunda delil olarak değerlendirilemeyeceği de düzenlenmiştir.
Ayrıntılı bilgi için bkz. DURMUŞ KARATAŞ, Neslihan, Vergi Hukukunda
İspat ve Delil, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 18, Sayı 3-4, Yıl
2014, sf. 518.

379