Page 409 - yargi-ozel-raporu

runların ortaya çıkmasını önleyecek ve ortaya çıkan uyuşmazlıkların
kısa sürede çözüme kavuşmasını sağlayacaktır. Bu bağlamda vergi
uyuşmazlıklarının yargı dışında çözümlenmesi ile vergi yargısının iş
yükünün azalması arasında doğrudan bir ilişki bulunduğundan, al-
ternatif çözüm yöntemlerinin işlerliği hususuna ve vergi yargısındaki
uzmanlaşmaya değinilecektir.
4.2.4.2. Vergi Uyuşmazlıklarının Çözümünde Alternatif
Yöntemler

(820) Vergi uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulması yargısal prose-
dürlerle sağlansa da, vergi işlemlerinin ülke genelindeki yaygınlığı
ve karmaşası dikkate alındığında, bu uyuşmazlıkların yargı yolu ile
çözüme kavuşturulması hem uzun hem de zahmetli bir süreçtir. Bu
sebeple vergi kanunlarında ve diğer düzenlemelerde vergi uyuşmaz-
lıklarının çözüme kavuşturulması için alternatif yöntemler öngö-
rülmüştür. VUK’ta düzenlenen uzlaşma ve düzeltme kurumları bu
cihettendir.

(821) Uzlaşma kurumu, tarhiyat öncesi ve tarhiyat sonrası olmak
üzere VUK’ta düzenlenmiştir. Uzlaşma, mükellefle idare arasında or-
taya çıkan uyuşmazlıkların yargı yoluna başvurulmadan önce, taraf-
larca konuşulup görüşülerek giderilmesi, yani verginin ya da cezanın
miktarı konusunda, iki taraf arasında uyum sağlanarak, anlaşmazlı-
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
ğın çözümlenmesi olarak tanımlanmaktadır.

(822) Uzlaşma müessesesinin amacı, mükellefin vergi yargısına git-
meye gerek duymadan, vergi idaresi ile karşı karşıya gelerek kesin ve
kısa yoldan anlaşmalarına imkân sağlamaktır. Uzlaşma müessesesi
ile bir taraftan yargı organlarının iş yükü hafiflemekte, diğer yandan
464
vergi alacağının hazineye daha hızlı aktarılması sağlanmaktadır.
(823) VUK’ta düzeltme müessesesi de düzenlenmiştir. VUK’un 116
ncı maddesine göre vergi hataları; “Vergi hatası, vergiye mütaallik
hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere
fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınmasıdır.” şeklinde tanımlan-
mıştır. Bu durumda, vergilendirmeye ilişkin olarak idarenin yürüt-

464 IŞIK, Abdulkadir, Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, Sakarya Kitabevi, Sa-
karya, 2004, sf. 89.

382