Page 97 - yargi-ozel-raporu

(142) Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilme-
si için sanığın rızası şarttır. Ancak bu rıza ne zaman verilmelidir?
CMK’nın 231 inci maddesi, daha deliller tartışılmadan duruşmanın
hemen başında hâkim tarafından sanığa rızasının olup olmadığını
sormaya imkân tanımaktadır. Kanun metninde değişiklik yapılarak,
sanığa şayet mahkûmiyet kararı verilecekse, mahkûmiyet kararı ve-
rilmesinden sonra hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına rızası
olup olmadığı sorulmalı ve bu kararın da temyize tabi olmadığı husu-
su açıkça anlatılmak suretiyle ancak sanığın kabulü halinde hükmün
açıklanmasının geri bırakılması müessesi uygulanmalıdır. Belirtildiği
gibi CMK’nın 231 inci maddesi gereğince verilen kararlar itiraza ta-
bidir. İtiraz mercii incelemesini, sadece şekli anlamda mı, yoksa hem
maddi olay hem de hukuki yönden (dosyanın esasına girecek şekil-
de) mi yapmalıdır? Bu konuda Ceza Genel Kurulunun oyçokluğuyla
verdiği 22/01/2013 tarihli ve 2012/10-534 E., 2013/15 K numa-
53
ralı kararında, itiraz merciin incelemesini sadece şekli olarak değil,
hem maddi olay hem de hukuki yönden de yapacağını belirtmiştir.
İtiraz merciinin her türlü araştırma ve inceleme sonucunda verdiği
kararın yeni bir hüküm niteliğinde olacağını, bu hükme yönelik de
ayrıca yasa yollarının açık olacağını belirtmiştir. Özellikle suç vasfına
yönelik hukuki hataların giderilmesini sağlamak amacıyla itiraza tabi
olan CMK’nın 231 inci maddesi bağlamındaki kararlar açısından da
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
birtakım usuli engellerin olmasına rağmen daha adil ve hakkaniyete
uygun düştüğünden, Ceza Genel Kurulunun anılan kararının be-
nimsenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

(143) İlk derece mahkemelerince bakılmakta olan davalarda hük-
mün açıklanmasının geri bırakılması müessesine hatalı veya yanlış
anlam verilmesi sonucu pek çok dosya Yargıtay tarafından bozul-
makta ve iş yükü fazlalaşmaktadır. Örneğin; kısa süreli hapis cezası-
na seçenek yaptırımlar ve hapis cezasının ertelenmesini düzenleyen
TCK’nın 50 ve 51 inci maddeleri ile CMK’nın 231 inci maddesinin
koşul ve sonuçları aynı değildir. Öncelikle hükmün açıklanmasının
geri bırakılma koşullarının bulunup bulunmadığı mahkeme tara-
fından resen değerlendirilmeli; olumsuz sonuca ulaşılması halinde,

53 Daha ayrıntılı bilgi için bkz. Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 22/01/2013 ta-
rihli ve 2012/10-534 E., 2013/15 K. sayılı kararı.

70