Page 405 - 2019 Yıllık Rapor web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

denetleyebilmek ve imar mevzuatına aykırı uygulamalar karşısında gerekli tedbirleri
alabilmek için getirilmiş düzenlemelerdir.

Ruhsat iş ve işlemlerine ilişkin olarak Kurumumuza şikâyet konusu yapılan ilk önemli
belge olan yapı ruhsatı, belirlenen proje dâhilinde bir inşaatın yapımına başlanması
için verilen izin belgesi olarak tanımlanır. Yapı ruhsatı olmayan binalar kaçak yapı
kategorisinde değerlendirilmektedir. Bu durumda, inşaatın bulunduğu yerdeki belediye
veya valilikler, bina ile ilgili inşaatı durdurma ve beraberinde yıkım kararı vermektedirler.
Bunun yanı sıra, ruhsatsız yapıların mal sahibi, müteahhidi ve sorumluları da yüksek
tutarlarda para cezalarına maruz kalmaktadır.
İkinci önemli belge ise belediyelerin imar müdürlüklerince düzenlenen diğer adıyla
“iskân” olarak da bilinen “yapı kullanım izni” belgesidir. Bu belge, yapımı bitmiş
inşaatın projede belirtildiği gibi yapıldığını ve kullanılabilir durumda olduğunu
gösteren bir belgedir.
İmar mevzuatı kapsamı dışında olan üçüncü önemli belge ise işyerlerinin
ruhsatlandırılması ve denetlenmesi için verilen işyeri açma ve çalışma ruhsatıdır. Bu
belge, belediye sınırları ve mücavir alanların dışında olan ve kanunlarda münhasıran
il özel idaresine yetki verilen hususlarda il özel idareleri, büyükşehir belediyesi sınırları
ve mücavir alanlar içinde büyükşehir belediyeleri, bunların dışında kalan hususlarda
büyükşehir ilçe veya ilk kademe belediyeleri tarafından “İşyeri Açma ve Çalışma
Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik” kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi
için verilen izindir.
Bürokratik işlemlerin çokluğu nedeniyle işlemlerin fazla zaman alması, harç tutarlarının
yüksek olması, yasal düzenlemelerde sık sık değişiklik yapılması, ruhsat iş ve işlemleri
konusunda kişilerin yükümlülükleri hakkında yetersiz bilgiye sahip olmaları, özellikle
bu üç belgede idareler ile kişiler arasında sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
8.12.2.1. Yıkım Kararı ve Yapı Kayıt Belgesi Hakkında

Başvuran, ikamet ettiği apartmandaki üç numaralı daire sahibinin garaj çatısını kapatarak
ortak alanı şahsi dairesine dahil ettiğini, olayla ilgili Mamak Belediye Başkanlığına
müracaat ettiğini, Mamak Belediye Encümeni tarafından yıkım kararı alındığını, ancak
kararın yapıyı yapan şahsın yapı kayıt belgesi almasından dolayı uygulanamadığını,
söz konusu yapının şahsına ait dairenin balkonlarına ve duvarına bitişik olarak
yapıldığını, bu durumun fotoğraflarla sabit olduğunu, oysaki ilgili yönetmelikte “3.
kişilere ait özel mülkiyete konu taşınmazlarda bulunan yapılar hakkında Yapı Kayıt Belgesi
düzenlenemez” ibaresi yer aldığını, yapı sahibinin şahsına ait daireye açıkça müdahalede
bulunduğunu, balkonlarda ve duvarda tahribat yaptığını, yapıyı yapan şahsın gerçeğe
aykırı beyanda bulunduğunu, bu beyanlarla yapı kayıt belgesi aldığını, balkonlarının
çökme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu, bu durumun ileride telafisi güç sonuçlar
doğuracağını, can ve mal güvenliğinin hiçe sayıldığını belirterek yapı kayıt belgesinin
iptalini, yıkım kararının uygulanmasını ve mağduriyetinin giderilmesini talep etmiştir.

404 2019 YILLIK RAPOR